هوبره
هوبرهa
a
a
نام فارسی: هوبرهa
نام انگلیسی: Houbara bustarda
نام علمی: Chlamydotis undulataa
خانواده: هوبره‌ییان (Otididae)a
جمعیت: پراکنش و جمعیت کمی دارد.a
پراکنش: در خاور نزدیک، جنوب فلسطین و بیابان‌های سوریه، عراق، جنوب ارمنستان تا مکران و افغانستان، جزایرشرقی، قناری، شمال آفریقا، عربستان، ترکستان روسیه و در شرق تا مغولستان پراکنش دارد. پاییز و زمستان به اکثر مناطق بیابانی و نیمه بیابانی ایران مهاجرت كرده، اطراف بندرعباس، لار و شمال و جنوب سيستان و بلوچستان ساكن شده، در مركز ايران در صحراي ولدآباد و ابراهيم آباد در شرق تاكستان و در جنوب قزوين هم ديده شده است. همچنين به صورت بومي در ايران دیده می‌شود. تاکنون تخم‌گذاری هوبره در استان‌های تهران، کرمان، یزد، شیراز، خراسان رضوی و سمنان نیز گزارش شده است. a
زیستگاه: در مناطق شنی، تپه ماهورها، ریگزاهار و دشت‌هاي نيمه بياباني با بوته های پراکنده، و حاشیه گندمزارها به سر می‌برد. این گونه آشیانه خود را بر روی زمین می‌سازد.a
اندازه: طول بدن هوبره 60 سانتی‌متر و طول دو بال 150 سانتی‌متر است. حدود 5/1 كيلو تا سه كيلو وزن دارد.a
ریخت‌شناسی: هوبره بدنی به رنگ قهوه‌ای خاکی و روشن با زير تنه خاكستري سفيد و شكل ظاهري شبيه بوقلمون دارد. دسته‌ای از پرهای سیاه و سفید بلندی از دو طرف گردن آویزان است. چشمان این پرنده زرد و درشت است و انتهای شاه‌پرهای سیاه آن در هنگام پرواز دیده می‌شود. بال‌های هوبره باریک و مستطیل شکل است. هوبره نر كمي بزرگتر از ماده آن است و زير تنه خاكستري روشنتري دارد. a
رژیم غذایی: هوبره پرنده‌اي‌همه‌‌چيزخوار است و از بذرها، دانه‌ها و شاخه‌هاي نازك، برگ و گل گياهان، حشرات، مارمولك و حتي مار نيز تغذيه مي‌كند.a
زادآوری: پرنده‌ی ماده در لانه‌ی خود، که روی زمین از شاخه‌هاي گون ساخته است، 2 تا 3 تخم می‌گذارد.a
وضعیت حفاظتی گونه: هوبره از پرندگان حفاظت شده‌ی ایران است.a
a
مطالب قابل توجه: a
- هوبره در دفاع و فرار از دست پرندگان شكاري به پرنده بمب انداز معروف است. اگر پرنده‌اي شكاري مانند شاهين از پشت نزديك شود، ناگهان تغيير ارتفاع به سمت بالا داده و از مقعد خود خمير رقيق چسبناكي را به سمت شاهين مي‌اندازد كه در صورت ريخته شدن بر روي بال‌هاي شاهين بلافاصله سقوط مي‌كند و مانع ادامه‌ی پرواز آن می‌شود.a
رنگ بدن، تخم و رنگ موادی که لانه‌ی خود را با آن می‌سازند، بسیارشبیه خاک مناطق بیابانی است، و براي پنهان ماندن از ديد دشمن تناسب زیادی با زيستگاه‌شان دارد. a
- پرواز اين پرنده سنگين و آهسته است و در هنگام پرواز ابتدا به تندي راه مي‌رود و بعد پرواز مي‌كند و دمي نسبتاً بلند دارد.a
- هنگام جفتگيري، نرها روش عجيبي در جذب ماده دارند. با گام‌هاي بلند راه مي‌روند و پرهاي طوق گردن و كاكل سرشان را به هوا بلند كرده و براي ماده نمايش مي‌دهند.a
- در هواي گرم تابستان و نيمروز در پناه بوته‌اي به اصطلاح جفت مي‌كند و كمتر به چشم مي‌آيد به همين جهت ديدن آن در چنان شرايطي بسيار مشكل است ولي وقتي كمي باد مي‌وزد چه صبح و چه عصر براي يافتن طعمه و نوشيدن آب حركت مي‌كند و در اين وضع از فاصله دور كاملاً ديده مي‌شود .a
- هوبره به ندرت آب مي‌نوشد بيشتر آب بدنش را از غذايي كه مي خورد بدست مي آورد. به خوردن "شور" كه علف خودروي وحشي مخصوص نواحي نيمه بياباني و خشك است، بسيار علاقه دارد. a
- شيوخ عرب علاقه زيادي به شكار هوبره با پرندگان شكاري تربيت شده دارند. به همین دلیل، تعداد هوبره ها در این کشورها کاهش چشمگیری یافته و بازار پرسودی برای قاچاق این پرنده به این کشورها ایجاد شده است. هر ساله در فصل پاییز و همچنین فصل بهار که فصل تخم‌گذاری و جوجه‌آوری هوبره است، تعدادی از افراد سودجو و فرصت‌طلب که در قالب باندهای حرفه‌ای از سوی عرب‌ها تطمیع می شوند، عمدتاً از استان‌های جنوبی به زیستگاه‌های هوبره در نقاط مختلف کشور گسیل مي‌شوند و اقدام به زنده گیری و صید هوبره کنند.a
a
a
منابع : a
1- ابراهيمي، مهرگان، فرهنگ‌نامه حيات وحش ايران، نشر طلايي، 1390a
2- منصوري، جمشيد، راهنماي پرندگان ايران، كتاب فرزانه، 1387a
- به پيوند‌ها رجوع شود.a
a
a