كركوسه
كركوسهa
a
نام فارسی: كركوسه/ كرماهيa
نام انگلیسی: Whale shark a
نام علمی: Rhincodon typusa
خانواده: كركوسه ماهيان (Rhincodontidae) a
جمعیت: نامعلومa
پراکنش: كركوسه در آب‌هاي گرم اقيانوس‌هاي اطلس، اقيانوس آرام و اقيانوس هند از درياي سرخ تا خليج فارس زندگي مي‌كند.a
زیستگاه: كركوسه در سطح آب‌هاي گرم زندگي مي‌كند.a
اندازه: اندازه متوسط كركوسه بين 4 تا 12 متر و حداكثر آن تا 18 متر هم مي‌رسد.a
ریخت شناسی: كركوسه بدني بسيار بزرگ، حجيم، قوي و پوشيده از فلس دارد. رنگ پشت بدنش قهوه اي تيره با خال‌‌هاي متعدد روشن و غير منظم است و خطوطي روشن بر سطح تيره پشت دارد. رنگ شكم سفيد مايل به زرد، پوزه پهن و مسطح، دندان‌ها بسيار كوچك و بي نهايت زياد (در چند رديف، در هر دو آرواره) است.a
رژیم غذایی: كركوسه از پلانكتون‌ها، سخت پوستان كوچك، اسكوبيدها و ماهي‌هاي سطح‌زي و ميان‌زي كوچك، مانند، ساردين، آنچوي، و تون ماهيان كوچك تغذيه مي‌كند.a
زادآوری: كركوسه تخم‌گذار و لقاح آن داخلي است. فصل زادآوری كركوسه نامعلوم است.a
وضعیت حفاظتی: از وضعیت این گونه در ایران اطلاع دقیقی در دست نیست. a
a
مطالب قابل توجه: a
1- كركوسه بزرگترين ماهي جهان است. از اين خانواده تنها يك نوع در جهان زندگي مي‌كند و برخلاف كوسه‌هاي ديگر درنده نيست.a
2- مردم محلی به این کوسه‌ی عظیم‌الجثه‌ی خواب‌آلود و تنبل‌‌کرماهی می‌گویند. زیرا اجازه می‌دهد کشتی‌ها کاملاً به آن نزدیک شوند.a
3- کرکوسه‌ها مانند دیگر کوسه‌ها، کیسه‌ی شنا ندارند. به همین سبب، ویژگی‌های خاصی پیدا کرده‌اند تا بتوانند در آب شناور بمانند. علاوه بر داشتن اسکلت غضروفی به جای اسکلت استخوانی مانند همه كوسه‌ها، كبد بزرگ و با چربي زياد دارند كه مانند كيسه شنا در تنظیم عمق و شناوری عمل مي‌كند.a
4- کرکوسه‌ها تخم‌گذارند و تخم‌های بزرگی به بزرگی توپ فوتبال دارند. نوزادانی که از این تخم‌ها خارج می‌شوند، بیش از 35 سانتی‌متر طول دارند.a
5- ماهی‌گیران ایرانی روغن کبد این ماهی را می‌گیرند. چربی کبد کوسه‌ها در ساخت مواد آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد. گوشت کوسه پروتئین بسیار زیادی دارد و از گوشت و باله‌های آن‌ها برای تهیه‌ی غذاهای گوناگون استفاده می‌شود.a
6- این کوسه‌ها در سطح آب شنا می‌کنند و هنگام شنا، انتهای باله‌های دمی و پشتی آن‌ها بیرون می‌ماند. از اينرو ظاهر بزرگ و جذاب این ماهی باعث جلب توجه هر بیننده‌ای شده و در اکوتوریسم، اهمیت بسیار زیادی دارد.a
a
مآخذ: a
1- ابراهيمي، مهرگان، فرهنگ‌نامه حيات وحش ايران، نشر طلايي، 1390a
2- صادقي، سيدناصر، ويژگي‌هاي زيستي و ريخت‌شناسي ماهيان جنوب ايران، نقش مهر، 1380a
a
a