سنجابك‌ها

سنجابک‌‌هاGLIRIDAE-a

a

از خانواده سنجابک‌ها تاکنون چهار گونه در ایران شناسایی شده است. سنجابک‌ها از نظر شکل ظاهری و طرز زندگی شباهت زیادی به سنجاب دارند. از نظر طبقه‌بندی آن‌ها را حد فاصل بین موش‌ها و سنجاب‌ها می‌دانند به استثنای سنجابک‌های دم موشی بقیه سنجابک‌ها دمی پر مو و پشمالو دارند. ‌برخلاف سنجاب‌ها که فقط بالای دم، مو دارد در سنجابک‌ها، موهای بلند در دو سطح دم آنها مشاهده می‌شود. چشم‌ها درشت و برجسته‌، گوش‌ها گرد و قابل رویت‌اند . دست‌ها چهار انگشت بلند و مشخص و پاها پنج انگشت دارند‌. انگشتان کمی گوشتالو هستند تا بتوانند بهتر به شاخه‌های درختان بچسبند و از آنها بالا بروند. سنجابک‌ها چهار دندان فکی ( سه آسیا و یک پیش آسیا ) در هر طرف فک بالا و پایین دارند. سنجابک‌ها شبگرد هستند. اغلب بر روی درختان یا بوته‌های زیر آن زندگی می‌کنند ( به استثنای سنجابک های دم موشی ). حس شنوائی آن‌ها بسیار قوی است. معمولاً خواب زمستانی طولانی دارند.a

سنجابک‌ها با جمع‌آوری و دفن دانه گیاهان نقش مهمی در تولید مثل و ازدیاد گیاهان به عهده دارند. در حال حاضر به علل مختلف از جمله شکار بی‌رویه سمورها که شکارچی اصلی اشگول هستند جمعیت این حیوان به شدت افزایش یافته و به صورت آفتی جدی برای درختان میوه درآمده است.a

در مقایسه با اغلب جوندگان سنجابک‌ها قدرت تطابق کمتری با زیستگاه‌های مختلف دارند و به همین علت پراکندگی‌شان کمتر است. تولید مثل آنها نسبتاً کم است. معمولاً یک یا دو بار در سال می‌زایند. دشمن طبیعی سنجابک‌ها جغد، گربه‌های وحشی، سمور و راسو هستند. این حیوانات سنجابک ها را در حین فعالیت شبانه یا در موقع خواب زمستانی شکار می‌کنند. از وضعیت فعلی گونه ها نظیر اشگول جمعیت بالایی دارند و خطری جدی آنها را تهدید نمی کند. ولی برخی دیگر از قبیل سنجاک دم موشی ایرانی در معرض خطر انقراض قرار دارند.a