سنجاب‌ها
خانواده سنجاب‌ها SCIURDIAE-a
a
از خانواده سنجاب‌ها تا کنون پنج گونه در ایران شناسایی شده‌است. دو گونه آن درخت‌‌زی و سه گونه دیگری زمینی هستند. اعضاي این خانواده جثه‌ای نسبتاً بزرگ، دمی کلفت و پرمو، چشم‌های درشت و پوزه‌ای کوتاه و بدون مو دارند. کف‌رو هستند. تعداد انگشتان دست‌ها چهار و پاها پنج است. سنجاب‌ها در فک بالا یک تا دو و در فک پائین یک دندان پیش آسیا دارند. سنجاب‌ها روز فعالند. بعضی از سنجاب‌ها در فصول سرد و تابستان گرم به خواب فرو می‌روند. غذای اصلی آنها را مواد گیاهی تشکیل می‌دهد، گاهی اوقات از مواد حیوانی مانند حشرات و تخم پرندگان نیز تغذیه می‌کنند، مواد غذایی اضافه را معمولاً در محل‌های امنی ذخیره می‌کنند.a
سنجاب‌ها با جمع‌آور و زیر خاک نمودن دانه‌ها نقش مهمی در تولیدمثل برخی از گیاهان به عهده دارند. دانه‌های بلوطی که توسط سنجاب ایرانی جمع‌آوری و در زیر خاک پنهان می‌شوند، یکی از عوامل مهم تجدید حیات جنگل‌های بلوط غرب کشور به شمار می‌رود. در منطقه راسک بلوچستان، مردم بر این باورند که سنجاب بلوچی با خوردن حشرات مضر و انتقال گرده‌ها باعث باروری بیشتر نخلستان‌ها می‌شود. در هندوستان این سنجاب مورد احترام مردم است، زیرا برخی بر این باورند که نوارهای روی پشت این حیوان، آثار انگشتان خدایان است که او را نوازش کرده‌اند.a
دشمنان طبیعی سنجاب‌ها، پرندگان شکاری و پستانداران گوشت‌خوار نظیر گربه‌های وحشی، روباه و سمور هستند. در حال حاضر سنجاب‌های زمینی از وضعیت مناسبی برخوردارند و حتی در برخی از مناطق به صورت آفت محصولات کشاورزی درآمده‌اند. سنجاب بلوچی نیز در زیستگاه خود دارای جمعیت نسبتاً خوبی است، ولی جمعیت سنجاب ایرانی به علت قطع بی‌رویه درختان، آفت و جمع‌آوری میوه‌های بلوط توسط مردم، در حال کاهش است. همه ساله تعداد زیادی سنجاب ایرانی توسط متخلفین زنده‌گیری شده و به عنوان حیوانات خانگی در بسیار از پرنده‌فروشی‌های کشور به فروش می‌رسند. اغلب این سنجاب‌ها به علت ابتلا به انگل‌ها تلف می‌شوند و یا از قفس فرار می‌کنند.a