هدهد
هدهدa
نام فارسی: هدهد/ شانه به‌سر/ مرغ سلیمانa
نام انگلیسی: Eurasian hoopoea
نام علمی: Upupa epops a
خانواده: هدهدیان (Upupidae)a
جمعیت: به دلیل احترام گذاشتن مردم به این گونه، شکار نمی‌شود و جمعیت مناسبی دارد.a
پراکنش: در فصل تابستان در اکثر نقاط اوراسیا از پرتغال تا دریای ژاپن، پراکنش دارد. اما تعداد معدودی از آن‌ها زمستان‌ها در اسپانیا به سر می‌برند. در سراسر ایران، تابستان‌ها می توان این گونه را مشاهده کرد. اما برخی از آن‌ها بومی کشورند و تمام سال در نوار ساحلی جنوب می‌مانند.a
زیستگاه: در زیستگاه‌های مختلف و متفاوتی مانند علفزار زمین‌های کشاورزی، باغ‌ها و فضاهای خالی درون جنگل‌ها زندگی می‌کنند.a
اندازه: طول بدن آن 38 سانتی‌متر است. طول بالهایش به 44 تا 48 سانتی‌متر می‌رسد.a
ریخت‌شناسی: سر، گردن و سینه‌ای به رنگ قهوه‌ای دارد. در بال‌ها و دم آن نوارهای سیاه و سفیدی دیده می شود. بال این پرنده پهن، تقریباً گرد و شبیه راکت پینگ پنگ است. تاج بلندی با انتهای سیاه و منقار نازک، بلند و سیاه دارد که اندکی به پایین خمیده است. گویی این منقار برای این ساخته شده است که حشره‌ها را از میان سوراخ‌های درختان، لابه لای سنگ‌ها، حفره‌های زمین و ... بیرون بکشد.a
رژیم غذایی: این پرنده از انواع کرم‌ها و حشره‌ها تغذیه می‌کند.a
زادآوری: پرنده‌ی ماده در داخل سوراخ درختان، حفره‌ی بین سنگ‌ها و سوراخ ساختمان‌ها ، 5 تا 8 تخم خاکستری رنگ می‌گذارد. سپس 16 تا 19 روز روی آن‌ها می خوابد. جوجه‌ها پس از 20 تا 27 روز توان پرواز دارند.a
وضعیت حفاظتی گونه: در حال حاضر به اقدام حفاظتی ویژه ای نیاز ندارد.a
a
مطالب قابل توجه: a
- در افسانه ها، هدهد، مرغ پیام آور حضرت سلیمان است. به همین سبب، این پرنده در ایران شهرت و احترام خاصی دارد. به‌راحتی و آزادانه، به ویژه در فصل تابستان، در ایران زیست می‌کنند و مردم آن‌ها را شکار نمی‌کنند.a
- هدهد هدهد پرنده‌ای است که بیشتر روی زمین و در فضای باز تغذیه می‌کند، روی زمین مانند سار حرکت می‌کند. پروازش کند و موجی و توأم با باز و بسته کردن آهسته بالهاست. پرواز نامنظم این پرنده بی‌نظیر است. می‌توان به‌آن عنوان یک پروانه غول پیکر را اعطا کرد.a
- زیستگاه هدهد بایستی دو ویژگی اصلی را داشته باشد؛ وجود زمین‌های بایر یا با پوشش گیاهی اندک که بتواند در آن‌ها به دنبال حشرات، غذای اصلیش، بگردد و و وجود اجسام عمودی دارای شکاف (مثل درخت‌ها، صخره‌ها و حتی دیوار) که بتواند در آن لانه‌سازی کند. این دو ویژگی در بسیاری از زیست‌بوم‌ها دیده می‌شود.a
- هدهد ماده در هنگام لانه سازی و پرورش جوجه‌ها از انتهای بدنش ترشحات بد بویی خارج می‌شود و موجب می‌شود تا بوی بسیار بدی از لانه بیاید. این بو شکارچیان این جانور و انگل‌ها را فراری می‌دهد و خصوصیات ضدمیکروبی نیز دارد. این ترشحات با خروج جوجه‌ها از لانه متوقف می‌شود.a
a
منابع : a
1- ابراهيمي، مهرگان، فرهنگ‌نامه حيات وحش ايران، نشر طلايي، 1390a
2- منصوري، جمشيد، راهنماي پرندگان ايران، كتاب فرزانه، 1387a
- به پيوند‌ها رجوع شود.a