سياه‌گوش
سیاه‌گوشa
a
نام فارسی: سیاه‌گوشa
نام انگلیسی: Eurasian lynxa
نام علمی: Lynx lynx a
خانواده: گربه‌سانان(Felidae)a
a
جمعیت: نامعلومa
پراکنش: در قاره‌های اروپا و آسیا پراکنده است. در ایران تاکنون در دوازده نقطه از مناطق تحت مديريت سازمان حفاظت از محيط زيست ايران که شامل يک پارک ملي (پارک ملي لار)، دو پناهگاه حيات وحش( پناهگاه حيات وحش کيامکي و انگوران) و نه منطقه حفاظت شده(منطقه حفاظت شده ارسباران، البرز مرکزي، دنا، مراکان، جهان نما، انگوران، ليسار، واز و هراز) دیده شده‌است. a
زیست‌گاه: سیاه‌گوش در زیست‌گاه‌های جنگلی و بوته‌زارهای کوهستانی مرتفع به‌سر می‌برد.a
اندازه: طول بدن این پستاندار80 تا130 سانتی‌متر، طول دمش11تا19سانتی‌متر، ارتفاع بدنش50 تا 75 سانتی‌متر و وزن بدنش 18تا 38 کیلوگرم است.a
ریخت‌شناسی: سیاه‌گوش با جثه‌ای متوسط، بدنی کوتاه و حجیم، دست و پایی بلند، دمی بسیار کوتاه با نوک سیاه و موهای بلند و ریش مانندی روی گونه‌ها دارد. گوش‌های سياه‌گوش پهن، بزرگ و مثلثی شکل است که در انتها یک دسته موی سیاه و بلند روی آن روییده است. پنجه‌های این جانور بسیار پهن و دارای موهای بلند است. رنگ بدنش قهوه‌ای با خال‌های بزرگ و کوچک سیاه‌رنگ و توپر و زیر بدنش سفید است.a
رژیم غذایی: سیاه‌گوش از پستانداران کوچک، خرگوش، نوزاد پستانداران بزرگی مانند گراز، شوکا، قوچ، میش، کل، بز، روباه و نیز پرندگان، خزندگان و حشره‌ها تغذیه می‌کند.a
زادآوری: جفت‌گیری سیاه‌گوش‌ها در زمستان و تولد نوزادان در بهار است. سياه‌گوش ماده بعد از دو سال قادر به زاد و ولد است و در هر بار زايمان يک تا ۴ توله به‌دنيا مي‌آورد. دوره بارداري حدود 70 روز است.a
وضعیت حفاظتی: از وضعیت این گونه در ایران اطلاع دقیقی در دست نیست؛ ولی به‌نظر می‌رسد جمعیت آن‌ها رو به کاهش باشد.a
a
مطالب قابل توجه: a
1- در دنيا تنها نيمي از متولدين در اين‌گونه در شرايط طبيعي به سن بلوغ مي‌رسند. مخاطرات اصلي سياه‌گوش در ايران حمله و کشته شدن توسط سگ‌هاي گله، حمله پلنگ و گرگ، تصادف توسط وسايط نقليه، فقدان طعمه، عدم فرهنگسازي و آشنائي جوامع محلي با اين گونه جانوري و متاسفانه کشته شدن توسط افراد محلي مي باشد. a
2- سياه‌گوش مانند ديگر گربه‌ها شبگرد است و در ساعتهاي بامدادي شب به جستجو طعمه خود مي رود؛ البته بندرت ديده مي‌شود که گربه‌ها در روز به شکار بروند. بايد به اين نکته اشاره شود که گاهي به دليل رفتارهاي زيست محيطي شکار مورد نظر، ممکن است يک گربه وحشي روز هم به شکار بپردازد.a
3- چشمان سياه‌گوش مردمک بيضي شکلي دارند که شب هنگام ظاهراً گرد مي‌شوند تا نور بيشتري از دريچه آن وارد شبکيه شود. پس حيوان راحت‌تر و بهتر شکار را در شب دنبال خواهد کرد؛ اما اين مردمک بزرگ در روز مشکل ساز مي‌شود! در اينجا ماهيچه‌هاي درهم پيچيده با رشته‌هاي مژکدار چنان مردمک را کوچک مي‌کنند که تنها شيار باريک عمودي نور را به شبکيه مي‌رساند. رشته‌هاي عصبي زياد و سلول‌هاي نوري فراوان در چشم گربه‌سانان کافي است که با کمترين نور در شب قادر به تشخيص محيط اطراف خود باشند.a
4- سیاه‌گوش‌ها هنگام گرسنگي و براي جلوگيري از آسیب شیره‌ی هضم کننده به ديواره معده و هنگام سیری براي محافظت معده در برابر استخوان های نوک تيز، گياهخوار مي‌شوند.a
a
منابع : a
1- ابراهيمي، مهرگان، فرهنگ‌نامه حيات وحش ايران، نشر طلايي، 1390a
2- ضيايي، هوشنگ، راهنماي صحرايي پستانداران ايران، سازمان حفاظت محيط زيست، 1375 a
3- //www.fardanews.com/fa/news>، تاریخ خبر: ۲۵ دي ۱۳۸۹ a
4- http: //www.irandeserts.coma