گوزن‌ها
خانواده گوزن‌هاCERVIDAE-a
a
از خانواده گوزن‌ها سه گونه در ایران وجود دارد. افراد این خانواده دست و پایی بلند و دمی کوتاه دارند. بزرگ‌ترین گونه گوزن در دنيا كه در ايران يافت نمي‌شوند به نام موس (Moose) متجاوز ا ز800 کیلوگرم و کوچک‌ترین بنام پودو (Pudu) هفت کیلوگرم وزن دارد. مشخصه اصلی گوزن‌ها وجود یک جفت شاخ بلند وتوپر با شاخک‌های منشعب در نرها است، نرو ماده گوزن کاریبو (Caribou) هر دو شاخ دارند، ولی در گوزن چینی (Chinese water deer) نر و ماده شاخ ندارند. شاخ گوزن‌ها همه ساله می‌افتد و بلافاصله شاخ جدیدی، که روی آن به وسیله پوسته مخملی شکلی پوشیده شده است رشد می‌کند. این شاخ‌ها طی چند ماه کامل می‌شوند و پوسته مخملی شکل آن خشک شده و از شاخ جدا می‌گردد. طول و فرم شاخ‌ها علاوه بر سن حیوان به عواملی مانند توارث، وضعیت تغذیه و ترشح هورمون بستگی دارد (هورمون تستوسترون عامل اصلی رشد و شاخ‌ها است). به همین دلیل با پیر شدن گوزن‌ها از رشد شاخ‌ها نیز کاسته می‌شود، به طوری که در گوزن‌های خیلی پیر شاخ‌ها بسیار کوتاه و گاهی بدون شاخکند. اعضای خانواده گوزن‌ها گیاه خوار و نشخوار کنند‌ه‌اند. کیسه صفرا ندارند. حس شنوایی و بویایی آنها بسیار قوی است. معمولا‌ً شبگرد هستند. غالباً به صورت اجتماعی زندگی می‌کنند. در اغلب گونه‌ها نرها در فصل جفت‌گیری حرمسرایی متشکل از چند ماده تشکیل می‌دهند.a
علاوه بر ارزش‌های علمی، اکولوژیک و زیبائی شناسی، گوشت گوزن مورد مصرف قرار می‌گیرد. از شاخ گوزن‌ها در صنایع دستی و همچین برای سنجش میزان رایواکتیویته موجود در یک منطقه استفاده می‌کننند. a