زير خانواده جربيل‌ها
زیر خانواده جربیل‌هاGERBILINAE-a
a
در زیر خانواده جربیل‌ها از خانواده موش‌ها تا کنون 14 گونه در ایران شناسایی شده است. این زیرخانواده در ایران شامل چهار جنس است، که جنس Meriones بنام «جرد» و بقیه «جربیل» نامیده می‌شوند. گونه‌های این زیرخانواده اندازه‌های متفاوتی دارند. بعضی از آنها کوچک و شبیه موش‌های کوچک (Mouse) هستند، برخی دیگر جثه‌ای بزرگ‌تر شبیه موش‌های بزرگ (Rat) دارند. تشخیص ظاهری این زیرخانواده از زیرخانواده موش‌ها قدری مشکل است. یکی از تفاوت‌های ظاهری این جانوران پوشیدگی سطح دم از مو و وجود موهای کلفت و بلند سیاه یا قهوه‌ای در قسمت انتهایی دم است. در صورتی که دم در اغلب موش‌ها لخت، بی‌مو و فلس‌دار است. در سطح ساینده دندان‌های آسیای فک بالا حلقه‌هایی وجود دارد. دست‌ها کوتاه، معمولاً دارای چهار انگشت، پاها نسبتاً بلند و دارای پنج انگشت، دم بلند و معمولاً بلندتر یا به اندازه طول سر و تنه است. برخلاف دو پاها در موقع راه رفتن از دست‌ها نیز استفاده می‌کنند. جردها و جربیل‌ها اغلب در دشت‌‌ها و مناطق باز و خشک سکونت دارند. در زیر زمین لانه می‌سازند. اغلب به صورت اجتماعی زندگی می‌کنند. برخی در شب و برخی در روز فعالند. غذای اصل آنها را مواد گیاهی تشکیل می‌دهد، گاهی هم از مواد حیوانی نظیر حشرات تغذیه می‌کنند. به آب کمی احتیاج دارند. معمولاً آب مورد نیاز بدن را از مواد غذایی تأمین می‌کنند. در موقع غذا خوردن اغلب روی پاها می‌نشینند و غذا را به وسیله دست‌ها به جلوی دهان می‌آورند. معمولاً قلمرو مشخصی دارند که محدوده آن را از طریق غده‌های تولید بو، که در ناحیه شکم قرار دارد، علامت‌گذاری می‌کنند. تولید مثل آنها محدود است و بستگی به میزان بارندگی دارد. در سال‌های پرباران چندین بار می‌زایند. مدت آبستنی بسیار کوتاه و معمولاً سه تا چهار هفته است.a
جردها و جربیل‌ها با زیر خاک کردن دانه‌های گیاهان به خصوص بذر گیاهان کويری از قبیل تاغ به تکثیر آنها کمک می‌کنند. علاوه بر آن غذای مناسبی نیز جهت حیوانات طعمه‌گیر محسوب می‌شوند. در مواردی به محصولات کشاورزی خساراتی وارد می‌سازند. عده‌ای نیز ناقل بیماری‌هایی به انسان هستند. جربیل بزرگ یکی از ناقلین بیماری سالک به انسان است.a