سياه خروس
سیاهخروسa
نام فارسی: سیاهخروس/ خروس قفقازیa
نام انگلیسی: Caucasian grouse a
نام علمی: Tetrao mlokosiewiczia
خانواده: سياهخروسيان (Tetraonidae)a
جمعیت: نامعلوم- کمیابa
پراکنش: در قفقاز جمهوری آذربایجان، در ایران، در شمال آذربايجان شرقي پراکنده است.a
زیستگاه: بوتهزارها و علفزارهای کوهستانی بالاتر از حد رویش درخت، پرتگاههایی با شیب تند، کوهستانهای صخرهای و قلههای مرتفع با گیاهان اندک و پراکنده، محل زندگی سیاه خروس است.a
اندازه: طول بدن پرندهی نر به55 سانتیمتر و طول بدن پرندهی ماده 42 سانتیمتر است. وزن سياهخروس به يك كيلوگرم نيز ميرسد.a
ریختشناسی: سیاهخروس بدنی سیاه رنگ با جلای سبز آبی دارد. پرندهی نر در پا دارای سیخک، دو لكه سفيد روی شانهها و یک لکهی قرمز تاج مانند بالای هر چشم است. پرندهی ماده از نر کوچکتر، به رنگ قهوهای خرمايي با راه راه عرضي بسيار تيره، دو لكه قرمز كوچك در بالاي چشم دارد. a
رژیم غذایی: سياهخروس قفقاز از بذرها، گیاهان و حشرهها و گاهی حلزون، سوسمار، موش و قورباغه تغذیه میکند.a
زادآوری: ماده ها بین 6 تا 10 تخم نخودی رنگ با خالهای قهوهای میگذارند. لانههای آنها روی زمین به خوبی مخفی شده است. پرندهی ماده23 تا 26 روز روی تخمها میخوابد.a
وضعیت حفاظتی گونه: سیاه خروس از پرندگان حفاظت شدهی ایران است.a
a
مطالب قابل توجه: a
- گونه مشابه سياه خروس قفقازي با نام علمی آن «Lyrurus mlokosiewicz» بومی آذربایجان a
شرقی بوده و به دلیل خلوص بالای خود، از شهرت جهانی برخوردار است. پراکندگی اين گونه سیاه خروس محدود به ایران نبوده و در سطح جهانی در مناطق شرقی اروپا در کشورهای گرجستان، روسیه، ترکیه و آذربایجان و ارمنستان نیز وجود دارد. a
- پرندههای نر قلمرو طلب هستند و بر سر مادهها نزاع سختی بین آنها صورت میگیرد. معمولاً در زمین های باز، جایی که مادهها هم باشند، نرها بر سر مادهها به رقابت و نزاع سختي میپردازند. نرها هنگام طلوع و غروب آفتاب، در این مناطق دور هم جمع می شوند. آن گاه دم های بلند خود را بر میافزانند و با انجام دادن عملیات نمایشی، سعی میکنند نظر مادههایی را که برای انتخاب جفت به آن منطقه وارد شدهاند، جلب کنند. هر سیاه خروس نری که این کار به نحو بهتری انجام دهد، مادههای بیشتری را جلب میکند. a
- پروازسیاه خروس سریع، مستقیم و توام با بالزدنهای قوی است.a
- سیاه خروسهای ماده به تنهایی لانهی خود را در میان علفها و روی زمین میسازند. سیاه خروسهای نر برای نگهداری و تغذیهی جوجهها کمکی نمیکنند.a
a
منابع : a
1- ابراهيمي، مهرگان، فرهنگنامه حيات وحش ايران، نشر طلايي، 1390a
2- منصوري، جمشيد، راهنماي پرندگان ايران، كتاب فرزانه، 1387a
- به پيوندها رجوع شود.a
a