قورباغه مردابي

a

a

قورباغه‌ی مردابیa

a

نام فارسي: قورباغه‌ی مردابیa

a

نام انگليسي: Marshfrog / Laghing Froga

a

نام علمي: Rana ridibunda a

a

خانواده: قورباغه‌های حقیقی(Ranidae)a

a

جمعيت: نامعلوم a

a

پراکنش: در تمام اروپا، به جز شمال غربی و مرکز ایتالیا، در جنوب غربی آسیا از ترکیه و عراق تا قسمت شمالی پاکستان و ترکمنستان و در شمال غربی آفریقا، در ایران در تمام استان ها به جز استان سیستان و بلوچستان و کویرهای ایران پراکنده است.a

a

زيستگاه: قورباغه‌های مردابی در آب های آرام و جاری، دریاچه‌ها و استخرهای پوشیده از خیزران یا نی، کناره‌ی رودهای احاطه شده با درختان بید و جگن، برک‌ ها و چالاب‌های علفی زندگی می‌کنند. a

a

اندازه: قورباغه‌ی مردابي بالغ در ایران بین 120 تا 170 میلی متر است.a

a

ريخت‌شناسي: سری محدب و سه گوش دارد. پوزه‌ی آن تا حدودی نوک تیز و زبانش از قسمت پشتی آزاد است. پرده‌ی گوشش مشخص و گرد یا گلابی شکل، انگشتان پاهایش کاملاً پرده‌دار( بند انگشت انتهایی چهارمین انگشت پاها بدون پرده ) است. به رنگ های سبز تا زیتونی و قهوه ای تیره با لکه های تیره با سبز تیره، کم و بیش در سطح پشتی بدن و گاهی با یک نوار طولی روشن در طول سطح پشتی دیده می شود. سطح شکمی آن سفید، گاهی سفید چرک یا سفید مایل به زرد و گاهی دارای تعدادی لکه یا خال های سیاه است. نرها در گوشه‌ی پشتی دهان، دو کیسه‌ی تولید صدا دارند.a

a

رژيم غذايي: غذای قورباغه های معمولی بسیار متنوع است. هم حشره، کرم، لارو عنکبوت آبی و حلزون می خورند. گاهی تغذیه از قورباغه‌های دیگر و تخم و نوزاد آن‌ها و در دوره‌ی زمستان خوابی و گاهی تغذیه از گیاهان آبی دیده می شود. قورباغه‌های بزرگ‌تر(خارج از ايران از جمله در آمازون)، از جانوران بزرگ‌تری مانند رتیل‌ها، سخت‌پوستان، ماهی‌ها، سوسمارها، مارها، پرندگان کوچک و پستانداران کوچکی نظیر موش تغذیه می‌کنند. a

زادآوري: قورباغه‌ی ماده در فصل بهار تخم می گذارد و لقاح آن خارجی است. a

a

وضعيت حفاظت: به اقدام حفاظتي نياز ندارد.a

a

a

مطالب قابل توجه: a

a

1- این قورباغه، معمولی‌ترین ایران و جهان است.a

2- قورباغه‌ی مردابی بیشتر وقت ها از آب خارج می شود، چند ساعت در خشکی می‌ماند و در صورت احساس خطر، معمولا با یک جهش بلند به سرعت به آب بر می‌گردد. این قورباغه در بهار و تابستان مدتی طولانی در زیر آب باقی نمی ماند و برای تنفس هوای تازه، سر خود را از سطح آب بیرون می آورد. با شروع فصل پاییز، رفتار قورباغه ی مردابی تغییر می کند وکمتر به سطح آب می‌آید.a

3- قورباغه مردابي زمستان خواب است. با شروع سرما و یخبندان در شن‌های کف استخرها یا در گل و لای اعماق آب خود را مخفی می‌کند.a

4- پوست قورباغه‌ی مردابی مانند تمام دوزیستان دیگر، مرطوب، لیز، صاف و بدون فلس، مو یا هر پوشش دیگری است. این پوست، نفس هم می کشد! برای همین است که قورباغه ها معولا مکان های گرم و مرطوب را ترجیح می دهند.روی پوست قورباغه ی مردابی غدد مخاطی وجود دارد که با ترشح خود به رطوبت پوست و قابلیت نفوذ هوا کمک می کنند.a

5- زبان تمام قورباغه ها برخلاف زبان ما انسان ها، از جلو چسبیده و از پشت آزاد است. این زبان بلند، که در دهان قورباغه لوله می شود، همیشه آمیخته به یک ماده ی چسبناک مخاطی است. قورباغه ها با این زبان عجیب، شکارهای متحرک را به دام می اندازند.a

6- قورباغه‌های مردابی نر، مانند دیگر قورباغه‌ها، از قورباغه‌های ماده کوچک‌تر هستند و روی انگشت داخلی دست‌هایشان جسم قهوه‌ای رنگی به نام جسم پینه‌ای دارند که در بهار بزرگ تر و تیره تر می شود. جسم پینه‌ای زبر است و هنگام جفت گیری به آن ها کمک می کند قورباغه‌ی ماده را نگه دارند. قورباغه‌های نر در اوایل فصل بهار، با صدای خود ماده ها را برای زاد آوری فرا می‌خوانند و این صدا تا اواخر بهار و حتی گاهی تا اواسط تابستان شنیده می‌شود. a

7- قورباغه‌ی ماده در حدود 5 تا 10 هزار تخم خود را به صورت توده‌های بزرگی روی گیاهان آبی، سنگ‌ها یا سایر اشیای شناور در آب می‌گذارد. تعداد به سن و اندازه‌ی قورباغه ماده بستگی دارد. اگر وضعیت آب و هوایی مساعد باشد، این گونه گاهی دو بار در سال زادآوری می‌کند.a

8- تخم های قورباغه‌ی مردابی کروی هستند و پس از تماس با آب متورم می‌شوند و در اطراف آن‌ها غشاهای ژلاتینی شکل می‌گیرد. این غشاها از تخم محافظت می‌کنند و تا حدود زیادی مانع می‌شوند جانوران دیگر آن‌ها را بخورند.a

9- دگردیسی کامل پس از 3 تا 4 ماه صورت می‌گیرد. با انجام شدن دگردیسی، نوزادها دم خود را از دست می‌دهند و دست‌هایشان رشد می‌کند. آب‌شش‌هایشان از بین می‌رود و به جای آن‌ها شش‌ها بوجود می‌آیند. رژیم غذایی آن‌ها از گیاهان و جلبک‌های داخل آب تغيير مي‌كند. قورباغه‌های مردابی معمولاً در سومین سال زندگی بالغ می‌شوند.a

10- برخی از ترشح‌های پوستی بعضی قورباغه ها، کاربرد دارویی دارد. تحقیقات نشان می‌دهد ترشح پوستی قورباغه‌ها به صورت آنتی‌بیوتیک عمل می‌کند و قارچ‌ها و باکتری‌های موجود در پوست قورباغه‌ها را از بین می‌برد و جانور را در برابر عوامل عفونی حفاظت می‌کند. ممكن است این مواد روزی جای گزین آنتی‌بیوتیک‌هایی شوند که دیگر اثر زیادی در درمان بیماری ندارند.a

11- قورباغه‌ي معمولي بزرگ در مصرف غذايي برخي كشورها جاي داشته و بعضی ها از طریق صید و فروش قورباغه‌ها زندگی خود را تامین می‌کنند. ران قورباغه یکی از بالاترین رقم های واردات مواد غذایی فرانسه را شامل می‌شود. در ژاپن، قورباغه‌ها را کباب می‌کنند و با سس سویا می‌خورند و آن را در درمان سل و بیماری‌های دیگر موثر می دانند.a

12- پرندگان، لاک‌پشت‌ها، مارها، مرغ‌های‌ماهی خواری مانند حواصیل، برخی از پرندگان شکاری، راکون‌ها و ماهی‌های بزرگ، قورباغه و تخم ها و نوزادهایشان را می‌خورند. زالوها به آسانی به غشای تخم قورباغه‌ها می چسبند و محتویات آن را می‌مکند. علاوه براین، حشره‌هایی نظیر سوسک‌های آبی و سمندرهای آبزی، از نوزاد‌های قورباغه تغذیه می‌کنند.a

a

مآخذ: a

1- ابراهيمي، مهرگان، فرهنگنامه حيات وحش ايران، نشر طلايي، 1390a

2- محمديان، حسن، خزندگان و دوزيستان ايران، شبپره، 1382a

3- بلوچ، محمد، دوزيستان ايران، دانشگاه تهران، 1373a

a

1

2

3

4

5

6

7