كوه نمك جاشك

اثر طبيعي و ملي جاشكa

a

موقعیت جغرافیایی: گنبد نمكي جاشك (گنبد نمكي دشتي) در فاصله ۱۴۴ کیلومتری جنوب شرق بندر بوشهر و در فاصله ۵۵ کیلومتری شهر خورموج و ۱۵ کیلومتری کاکی قرار دارد. اين گنبد حد فاصل دو شهرستان دیر و دشتی و همجوار روستا ي جاشک از توابع شهرستان دیر است.a

راه دسترسي: راه رسيدن به كوهپايه‌هاي گنبد نمكي از سمت شرقي با فاصله 3 كيلومتر بعد از روستاي گنخك از طريق يك جاده خاكي است.a

مساحت: وسعت گنبد نمكي جاشك در ۱۲ کیلومتر درازا و 4.5 کیلومتر پهنا در حدود ۳۶۶3 هکتار است. گنبد شمال غربی به جنوب شرقی بوده از سمت غرب به روستای گنخک و روستای جاشک کشیده شده و از سمت شرق از روستای باغان تا روستای درویشی ادامه دارد.a

ارتفاع: ارتفاع قله‌ی گنبد نمكي جاشك ۱490 متر از سطح دریا است.a

اقليم: گنبد نمكي جاشك در اقليم گرم و صحرايي با متوسط بارش سالانه 200 تا 250 ميليمتر قرار دارد.a

حفاظت و مديريت: کوه نمکی جاشک به‌عنوان اثر طبیعی ملی استان بوشهر در سال ۱۳۸6 به ثبت رسیده و اکنون در اختیار محیط زیست قرار گرفته است.a

ويژگی‌هاي اثر طبيعي گنبد نمكي جاشك يا دشتيa

- کوه یا گنبد نمکی جاشک یا (گنبد نمکی دشتی) در استان بوشهر، یکی از بزرگ‌ترین و فعالترین و زیباترین گنبدهای نمکی ایران و خاورمیانه است.a

- موقعیت خاص گنبد نمکی دشتی موجب شوري رودخانه مند است. رودخانه تا قبل از روستای باغان شیرین و قابل شرب و استفاده کشاورزی است. اما پس از عبور از کنار گنبد و دور زدن آن شور مي‌شود و در فصل پربارش آب رودخانه سطح دشت‌های چغاپور و دشتی را فرا گرفته و به علت تبخیر زیاد نمک بر روی سطح خاک باقی مانده و باعث شوری زمین‌های منطقه می‌گردد.a

- رنگ سفید نمک‌های طعام گنبد به منطقه جلوه‌ای زیبا بخشیده‌ است به‌نحوی که از جاده کنگان -بوشهر به صورت یک کوه برفی زیبائی در بخش شرقی دشت برهنه ظاهر شده‌است.a

- یخچال‌های نمکی در ناحیه شمال غربی گنبد به‌وضوح دیده می‌شود این یخچال‌ها که حاصل حرکت ثقلی توده‌های نمکی در جهت شیب زمین است در حاشیه کناره گنبد تشکیل می‌گردد و به‌دلیل مشابهت آن با یخچال‌های یخی بدین نام شهرت یافته‌است.a

- آبشارهای زیبای نمکی یکی دیگر از ویژگی‌های گردشگری گنبد نمکی دشتی است. این آبشارها که مسیر طبیعی جریان آب گنبد بوده‌است، در فصول کم‌آبی به‌واسطه تبخیر کامل آب بلورهای زیبای نمکی ضخیمی درجهت جریان و بویژه در مسیرآبشارها ایجاد شده‌است و منظره تماشائی آبشار نمکی را ایجاد نموده‌است. این پدیده در در اواسط بهار تا تابستان و پائیز دیده می‌شود.a

- غارهای نمکی یکی دیگر از جلوه‌های تماشائی گنبد نمکی جاشك يا دشتی است. این غارها که بر اثر انحلال رسوبات نمکی ایجاد می‌شوند در جای جای گنبد دیده می‌شود. در بخش‌های داخلی این غارها بلورهای نمک به صورت استالاگمیت و استالاکتیت جلوه‌ای دیدنی به غارها بخشیده‌است.a

- فرسایش آبی ایجاد شده بر نمک‌های گنبد آثار زیبا و تماشائی را بر پهنه گنبد ایجاد نموده‌است. این آثار به‌صورت فرسایش پنجه‌ای یکی از آثار زیبای ژئومورفولوژیکی را ایجاد نموده‌است.a

- تخت دیو یکی از زیباترین پدیده‌های زیبای فرسایشی گنبد نمکی دشتی است که به‌دلیل اختلاف در میزان فرسایش پذیری سنگ‌ها به‌صورت ستون‌هایی در میان نمک‌های گنبد ظاهر شده‌اند.a

- بلورهای نمک و بسیاری کانی‌های غیر سیلیکاته نظیر پیریت و فلورین با تنوع رنگ و جلای فلزی و غیر فلزی آنان خیره کننده است. گنبد نمکی میزبان کانی‌ها و بلورهای فراوانی است که در پهنه گنبد گسترده‌اند.a

- تنوع رنگ نمک‌های صنعتی گنبد شگفت‌انگیز است. رنگ‌های متنوع قرمز، قهوه‌ای، سفید، زرد، سیاه و نارنجی نمک‌ها یکی از ویژگی گنبد نمکی گنخک شهرستان دشتی است.a

- چشمه‌های نمکی که به فراوانی در درون غارها و در سطح دره‌ها به چشم می‌خورد نیز از جاذبه‌های گنبد نمکی دشتی به‌شمار می‌آیند. این چشمه‌ها بعضاً به‌صورت نمک فشان نیز در منطقه دیده می‌شوند که نمک را به‌صورت خمیری فشرده و همراه با آب از درون آن‌ها به بیرون راه می‌یابند. وجود چشمه‌های نمکی و روان بودن آب آن‌ها با صدای بسیار ملایم و دیواره‌های زیبا رنگ دره، به آن زیبایی بیشتری می‌بخشد.a

- يكي از شگفت انگیزترین بخش گنبد دره گل کلم است. که سطح ان یکدست با نمکی که به‌صورت گل کلم در آمده فرش شده است. نمک‌ها به‌صورت غنچه‌هایی کنار هم باز شده و به‌صورت کاملاً زیبایی در آمده‌اند. گویی که در آنجا نمک گل کرده و شکوفه داده است.a

a

منابع : a

http: //portal.epo.ir-a

http: //www.farsnews.com- تاريخ انتشار: 7/4/1389a

http: //www.tabnak.ir- تاريخ انتشار: 20/6/1390a

http: //tickouh.blogfa.com-a

http: //fa.wikipedia.org-a