لاك پشت سبز
لاک‌پشت دریایی سبزa
a
نام فارسي: لاک‌پشت دریایی سبزa
a
نام انگليسي: Green turtlea
a
نام علمي: Chelonia mydasa
a
خانواده: لاک‌پشت‌های دریایی (Cheloniidae)a
a
جمعيت: نامعلومa
a
پراکنش: لاک‌پشت سبز در سواحل آفریقا تا دماغه‌ی امید نیک، در سراسر اقیانوس هند و آرام و جزایر جنوب آن، در ژاپن، شمال انگلیس و سواحل جنوبی آلاسکا، جنوب استرالیا و سواحل شرقی و غربی آمریکا تا شیلی پراکنده است. در ایران در دریای عمان و خلیج فارس مشاهده می‌شود.a
a
زيستگاه: این خزنده در دریاها و اقیانوس‌های مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری و آب‌های کم‌عمقی که در بستر آنها علف‌های دریایی رشد کرده باشد، زندگی می‌کند و برای تخم‌گذاری به سواحل مي‌آيد.a
a
اندازه: طول کاسه‌ی لاک‌پشت سبز 80 تا 150 سانتی‌متر و وزن بالغ آن تا 270 کیلوگرم است.a
a
ريخت‌شناسي: کاسه‌ی پشتی قلبی شکل، به‌رنگ قهوه‌ای یا زیتونی و دست ها و پاها پهن و تخت (شبیه باله) است. دست‌ها و پاها یک چنگال داشته و سر و دست‌ها و پاهایش پوشيده از فلس است.a
a
رژيم غذايي: پیش از بلوغ، بیشتر گوشت‌خوار است و از نرم‌تنان کوچک، سخت‌پوستان، اسفنج‌ها و عروس دریایی تغذیه می‌کند. اما پس از بلوغ گیاه‌خوار می‌شود و غذایش را گیاهان دریایی، جلبک‌ها و ریشه و برگ درختان حرا تشکیل می‌دهد. a
a
زادآوري: در تمام طول سال قادر به تخم‌گذاری است. اما اوج زادآوری آن در تابستان است و لقاح آن داخلی است. a
a
وضعيت حفاظت: در خطر انقراض قرار دارد و به شدت نیازمند اقدامات حفاظتی است.a
a
a
مطالب قابل توجه: a
a
1- به لاک‌پشت دریایی سبز، به این دلیل سبز گفته می‌شود که رنگ چربی بدن آنها به دلیل تغذیه از جلبک‌ها به رنگ سبز درآمده است.a
2- دست‌های لک‌پشت‌های دریایی به شکل پاروست. این دست‌های پارویی به جانورکمک می‌کند هزاران کیلومتر شنا کند و از محل لانه‌سازی به محلی برود که غذا در آن یافت می‌شود.a
a
3- اغلب‌لاک‌پشت‌های سبز ماده پس از جفت‌گیری، شب هنگام برای تخم‌گذاری به سواحلی بر می‌گردندکه زادگاه خود آنها بوده است. ابتدا با باله‌های جلویی خود، شن‌ها را کنارمی‌زند. سپس با کمک باله‌های عقبی، گودالی لوله‌ای حفر كرده، شروع به تخم‌گذاری می‌کند. به‌طور متوسط 110 تخم می‌گذارد و درتمام مدت تخم‌گذاری از چشمانش اشک می‌آید! این اشک، نمک اضافه را از بدن لاک پشت دفع می کند، چشمانش رامرطوب نگه می‌دارد و ماسه‌ها را از چشمش پاک می‌کند.لاک پشت ماده پس از پایان تخم‌گذاری، باباله‌های عقبی روی تخم‌ها را با ماسه می‌پوشاند و با بدن و باله‌های خود سطح گودال را صاف می‌کند تا رد پایش از بین‌رفته و شکارچی‌ها به سختی محل تخم‌هایش را پیدا می‌کنند. نوزادها بعدازهفت تا ده هفته شب هنگام یا صبح زود، بیرون می‌آیند. بچه لاک‌پشت‌ها با استفاده از بازتاب نورآب، مسیر را پیدا و به سمت دریا حرکت می‌کنند.a
4- لاک‌پشت‌های دریایی سبز، به طور خاص، شناگرهایی تک‌زی‌اند و به‌ندرت، دسته‌های تغذیه کننده تشکیل می‌دهند.a
5- مهاجرت بین مناطق تغذیه‌ای و لانه‌سازی تا مسافت‌های چندهزارکیلومتر، از عادت‌های رفتاری این گونه است و تقریباً تمام مهاجرت‌ها درطول سال صورت می‌گیرد. آن ها قادرند به نزدیکی یا همان ساحلی که قبلاً در آن لانه‌سازی کرده‌اند یا حتی همان ساحلی که خود در آن‌جا از تخم بیرون آمده‌اند، باز گردند.a
6- مدت‌های مدیدی است که انسان‌ها، لاک‌پشت‌های دریایی سبز را صید و از گوشت و چربی آنها برای غذا استفاده می‌کنند. تخم‌های لاک‌پشت‌های دریایی سبز نیز در امان نیستند و مردم آنها را از درون لانه های بر می‌دارند. صید بی‌رویه توسط انسان، گرفتار شدن در تورهای ماهی‌گیری و آلودگی‌های نفتی از دیگر عوامل تهدید نسل لاک‌پشت‌های سبز است.a
7-لاک‌پشت‌های دریایی سبز در حفظ تعادل محیط زیست دریاها و اقیانوس ها نقش زیادی دارند. جلبک‌ها را با خوردن همواره در حالت تازگی نگه می‌دارند. سود این تازگی به موجوداتی می‌رسد که در میان این جلبک‌ها زندگی می‌کنند.a
8- لاک‌پشت دریایی سبز غذای برخی موجودات دریایی نیز هستند. کوسه‌ها و تمساح‌ها آنها را شکار می‌کنند و بسیاری از حشره‌ها، سخت‌پوستان، نرم‌تنان، ماهی‌ها، خزندگان دیگر، پرندگان و پستانداران از تخم یا بچه‌های آنها تغذیه می‌کنند.a
9- از نظر اقتصادی، لاک‌پشت سبز مهم‌ترین خزنده‌ی دنیاست، زیرا گوشت و تخم این لاک پشت منبع پروتئین و روغن است و مردم در بسیاری از کشورها، از آنها استفاده می‌کنند.a
a
a
a
a
a
a
مآخذ: a
1- ابراهيمي، مهرگان، فرهنگ‌نامه حيات وحش ايران، نشر طلايي، 1390a
2- محمديان، حسن، خزندگان و دوزيستان ايران، شب‌پره، 1382a