شنگ (سگ آبي،سمورآبي)
a
شنگa
a
نام فارسی: شنگ/ سگ آبی/ سمور آبیa
نام انگلیسی: Ottera
نام علمی: Lutra lutraa
خانواده: راسوها (Mustelidae)a
a
جمعیت: نامعلومa
پراکنش: در آسیا، اروپا و شمال آفریقا و در سراسر ایران به جز در مناطق کویر مرکزی و سواحل جنوبی پراکنده است. مشاهده شنگ يا سمور آبي تاكنون در مناطق مختلف ايران از جمله تهران، گيلان، مازندران، گرگان، اصفهان، فارس، خوزستان، آذربايجان و لرستان گزارش شدهاست.a
زیستگاه: شنگ در اطراف رودخانههای دائمی، نهرها، دریاچهها، تالابها، کانالهای آبیاری مزرعههای کشاورزی و استخرهای پرورش ماهی زندگی میکند.a
اندازه: طول بدن 62 تا85 سانتیمتر، طول دم 36 تا55 سانتیمتر، ارتفاع بدن 30 سانتیمتر و وزن آن 5 تا 15 کیلوگرم است.a
ریختشناسی: شنگ بدنی بزرگ، استوانهای شکل و قابل انعطاف دارد. دمش بلند و لولهای شکل، گوشهایش کوچک و پایش کوتاه است و پردهای در بین انگشتانش دیده میشود. چنگالهای این پستاندار برای حفاری تیز و مناسب است و دندانهای تیز و بلندی برای گرفتن شکار و خرد کردن پوستهی آن دارد . پوزهی پهنی با سبیلهای بلند و کلفت دارد و رنگ پشت بدنش قهوهای و زیر چانه و گلویش سفید است.a
رژیم غذایی: غذای اصلی شنگ ماهی است و از جانوران آبزی مانند قورباغه، خرچنگ، ول آبزی، پرندگان آبزی و از حشرهها و مواد گیاهی تغذیه میکند.a
زاد آوری: شنگ ماده در تمام فصلهای سال بچه میزاید. مدت آبستني حدود دو ماه و يك تا 5 بچه ميزايد.a
وضعیت حفاظتی: در اکثر نقاط کشور جمعیت آن به شدت کاهش یافتهاست.a
a
مطالب قابل توجه: a
1- شنگ شناگری خوب، صیادی ماهر و شیرجه زن قابلی است. این شناگر به کمک حرکات بدن انعطاف پذیر، دم قوی و کلفت و پاهای عقبی خود 1 تا 2 دقیقه در زیر آب شنا میکند و ميتواند تا چند دقيقه بيشتر زير آب بماند. دم شنگ مانند سکان کشتی به آن در تعیین جهت حرکت در آب کمک میکند. اما برای گردش بهراست یا چپ، از دست های خود استفاده میکند. در بین انگشتان دست و پای آن پردهای وجود دارد که سبب میشود شنگ بتواند با سرعت بیشتری شنا کند. دور تا دور پوزهی شنگ سبیلهای حساسی وجود دارد که سبب میشود شنگ حرکات طعمههایش را در آب بهتر حس کند. گوشهای آن پوششی دارد که هنگام شنا سوراخ گوش را مسدود میکند.a
2- شنگها حیواناتی چالاک، بازيگوش و در عین حال محتاطاند و خیلی کم دیده میشوند. یکی از بازی های مورد علاقهی آنها، سر خوردن روی تودهی برف یا گل است. آنها بیشتر وقتها به پشت روی آب میخوابند و در این حالت، گاهی تولههای خود را روی شکمشان حمل میکنند.a
3- لانههاي تونلي شكل شنگ در سواحل رودخانه و در مقابل ریشههای درختان، زیر بوتهها و در کنار تخته سنگها قرار دارد. ورودي اين لانهها در عمق 50 سانتی متری زیر بوده ولی خود لانه در بالای سطح آب قرار میگیرد و با برگ، علف و چوب پوشیده میشود. در اطراف لانه، نشانههای وجود این حیوان مانند مدفوع، رد پا و باقی ماندهی غذایشان به وفور دیده میشود. شنگها برای زادآوری یک لانهی جداگانه دارند که یافتن آن بسیار سخت است این لانه با فاصله از ساحل قرار دارد.a
4- شنگ دو نوع پوشش مويي يا خز بلند و كوتاه دارد. موهاي بلند، زبر، خشن و ضخیم در هنگام شنا رطوبت را جذب كرده و مانع نفوذ آب به موهاي زيرين ميشود. موهاي کوتاه، نرم و بسیار انبوهی که با حبس هوا در بین خود، لایهی عایقی از هوا بهوجود میآورند. این لایه به مانند چربي از هدر رفتن دمای بدن در جلو گیری میکند.a
5- به دام افتادن در تورهاي ماهيگيري، برق گرفتگي با فنسهاي حفاظ استخرهاي پرورش ماهي، شکار بیرویهی شنگها به خاطر پوست، خشکسالی و از بین رفتن محیط زندگی باعث کاهش شدید جمعیت این پستاندار در ایران شدهاست.a
a
منابع : a
1- ابراهيمي، مهرگان، فرهنگنامه حيات وحش ايران، نشر طلايي، 1390a
2- ضيايي، هوشنگ، راهنماي صحرايي پستانداران ايران، سازمان حفاظت محيط زيست، 1375 a
3- //www.jamejamonline.ir>، تاريخ خبر: 7/5/1391a
4- //hamshahrionline.ir/news>، تاريخ خبر: 17/11/1387a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a