هامستر طلايي
هامستر طلایی برانتa
a
نام فارسی: هامستر طلایی برانتa
نام انگلیسی: Hamster Brantsa
نام علمی: Mesocricetus brandtia
خانواده: هامسترهای طلایی و ول‌ها (Cericetidae)a
a
جمعیت: نامعلومa
پراکنش: در قفقاز و آسیای غربی و در ایران از قزوین تا آذربایجان، کردستان و کرمانشاه پراکنده است.a
زیست‌گاه: هامستر طلایی در علفزارهاي تپه‌ماهوري و صخره‌های واقع در مناطق استپی، باغ‌ها و مزارع زندگی می‌کند.a
اندازه: طول بدن این پستاندار 15 تا 18 سانتي‌متر، اندازه طول دمش تا 2 سانتي‌متر و وزن آن 80 تا 150 گرم است.a
ریخت‌شناسی: جثه‌ی نسبتًا بزرگی دارد.( ماده‌ها کمی از نرها بزرگ‌ترند). دم هامستر بسیار کوتاه و اغلب نامشخص است. پوزه‌ای کوتاه و پهن و گوش‌هایی بزرگ و پهن دارد. رنگ پشت بدنش قهوه‌ای - طلایی و زیر بدنش سفید مایل به خاکستری است. a
رژیم غذایی: هامستر طلایی از مواد گیاهی ( مثل دانه و میوه) و حشره تغذیه می‌کند.a
زادآوری: زايمان 2 تا 3 بار در سال است و پس از 16 تا 19 روز بارداري6 تا 12 و گاهاً 20 بچه بدنيا مي آورد. يك‌ماه پس از شيرخوارگي مادر را ترك مي‌كنند. طول عمر همسترطلايي 2 تا 3 سال است.a
وضعیت حفاظتی: از وضعیت این‌گونه در ایران، اطلاع دقیقی در دست نیست؛ ولی احتمالاً خطری جدی آن ها را تهدید نمی‌کند.a
a
مطالب قابل توجه: a
1- هامسترهای طلایی یکی از محبوب‌ترین حیوانات خانگی هستند که آن‌ها را در نگهداري مي‌كنند. هامسترها عادت دارند محیط زندگی خود را تمیز نگه دارند. در ضمن مو جوداتی آرام و زیبا هستند که به راحتی دست‌آموز می‌شوند. تا به حال انتقال بیماری از هامسترها به انسان، گزارش نشده است.a
2- یکی از بارزترین و جالبترین خصوصیات هامسترها، داشتن کیسه‌ی دهانی است. این کیسه‌ی دهانی بسیار بزرگ است و از لب‌ها شروع می‌شود و تا جلو شانه‌ها امتداد می‌یابد. هامسترها برای نقل و انتقال غذا و دانه به لانه، از این کیسه‌های دهانی استفاده می‌کنند. زمانی که این کیسه‌ها پر از غذاست، سر هامستر بسیار بزرگ‌تر و تقریباًً دو برابر حالت طبیعی خود می‌شود. وقتی که به محل ذخیره‌ی غذا رسیدند دست‌ها را در دو طرف قرار داده و فشار می‌دهند تا غذا از کیسه دهانی خارج شود.a
3- بر خلاف سایر پستانداران کوچک، هامسترها معده‌شان دو قسمتی است. یک قسمت پیش معده نامیده می‌شود که فاقد غده‌های ترشح کننده‌ی آنزیم است. این بخش مانند سیرابی جانوران علف‌خوار نشخوار کننده کارکرد ساختاری دارد. قسمت دوم دارای غده‌های متعددی است و آنزیم‌های تجزیه کننده‌ی مواد را ترشح می‌کنند.a
4- هامسترهای طلایی، مانند بسیاری از جوندگان، لانه‌ی خود را در زمين حفر می‌کنند. حفر لانه‌ها در عمق خاک باعث می‌شود به‌راحتی از دست دشمنان طبیعی فراوانی که دارند، فرار کنند، مکان امنی هم برای حفاظت از نوزادان تازه به دنیا آمده فراهم آورده و همچنين این لانه‌های زیرزمینی، در زمستان‌های سرد محل گرمی و در تابستان‌های گرم، تا حدی خنک و مرطوب برای آن‌ها است. بارزترین خصوصیت لانه‌ی زیرزمینی هامستر وجود راهروهای زیاد( بیش از 10 راهرو) است.a
5- در طبیعت نیز با جمع‌آوری و زیر خاک کردن دانه‌ها، به تجدید حیات گیاهان کمک زیادی می‌کنند.a
6- هامسترها با وجود چشمان درشت قدرت بینایی زیادی ندارند. به این سبب، از گوش‌هایشان، که توانایی شنیدن صداهای ماورای صوت را هم دارد، به‌جای چشم استفاده می‌کنند. قدرت شنوایی زیاد، یکی از کارهای چشم را، که دیدن دشمن و فرار از خطر است، انجام می‌دهند. هامسترها برای پیدا کردن غذا، از حس بویایی خود استفاده می‌کنند و برای زنده ماندن، بسیار به این حس وابسته‌اند.a
7- فقط در فصل جفت‌گيري ماده و نر با هم ديده مي‌شوند.a
a
منابع : a
1- ابراهيمي، مهرگان، فرهنگ‌نامه حيات وحش ايران، نشر طلايي، 1390a
2- ضيايي، هوشنگ، راهنماي صحرايي پستانداران ايران، سازمان حفاظت محيط زيست، 1375 a