مرال
a
مرالa
نام فارسی: مرالa
نام انگلیسی: Red Deera
نام علمی: Cervus elaphus a
خانواده: گوزن‌ها(Cervidae)a
a
جمعیت: نامعلومa
پراکنش: در قاره‌های اروپا، شمال آفریقا و آسیا و در ایران در استان‌های گلستان، مازندران و گیلان پراکنده است. تعدادی نیز به منطقه‌ی ارسباران در آذربایجان شرقی منتقل شده‌اند.a
زیست‌گاه: مرال در مناطق جنگلی و بیشه‌زارهای مناطق کوهستانی زندگی می‌کند.a
اندازه: طول بدن مرال160 تا 250 سانتی‌متر، طول دمش 12 تا 15 سانتی‌متر، ارتفاع بدنش 120 تا 150 سانتی‌متر و وزن آن 120 تا 250 کیلوگرم است و بزرگترین گوزن ایران به شمار می‌رود. a
ریخت‌شناسی: مرال جثه‌ای بزرگ و قوي، سری حجیم و بزرگ، گوش‌هایی بلند، دمی کوتاه و دست و پایی بلند دارد. شاخ نرها، بلند با شاخک‌های نسبتاً منظم است. سطح بدن مرال‌ها از موهای کوتاه به رنگ قهوه‌ای تیره پوشیده شده است.a
رژیم غذایی: علوفه، جوانه، برگ‌های جوان، پوست درختان، قارچ و توت، تمشک و انواع میوه‌های جنگلی غذای مرال را تشکیل می‌دهد.a
زادآوری: جفت‌گیری مرال‌ها در اواسط شهریور تا اواسط مهرماه صورت می‌گیرد. دوره بارداري حدود 250روز است. يك و به‌ندرت دو بچه مي‌زايد. بچه‌ها تا يكسال و نيم به مادر وابسته و در حدود يكسال و نيم به بلوغ مي‌رسند. طول عمر حدود 20 سال است.a
وضعیت حفاظتی: جمعیت این‌گونه به‌دليل شكار بي‌رويه، فعالیت طرح‌های بهره‌برداری جنگل، ساخت جاده و در نتیجه محدود شدن زیست‌گاه این حیوان در ایران به شدت کاهش یافته‌است. اگر این روند ادامه یابد، در آینده‌ی نزدیک نسل آن‌ها در خطر انقراض قرار خواهد گرفت.a
a
مطالب قابل توجه: a
1- رنگ گوساله يا بچه‌ها هنگام تولد قهوه‌اي متمايل به قرمز با خال‌هاي سفيد است. این خال‌ها به استتار هر چه بیشتر بچه‌ها و در نتیجه در امان ماندن از دست شکارچی‌ها کمک می‌کنند؛ زیرا خال‌ها شبیه به تابش نور خورشید از میان شاخ و برگ درختان بر کف جنگل به‌نظر می‌رسند.a
2- مرال بزرگترین گوزن و بزرگترین گیاهخوار سم دار ایران با شاخ‌هایی شبیه به شاخ‌های درخت است.a
3- مردم مازندران به مرال به دلیل شباهتی که با گاو دارند، «گاو کوهی» می‌گویند و شهريور ماه كه فصل تولید مثل مرال است «گاوبانگی» نام گرفته‌است. در این فصل مرال نر بزرگ و قوی چند رأس ماده را تحت مراقبت خود قرار می‌دهد و پشت سر آن‌ها حرکت می‌کند. آن‌گاه برای اینکه اعلام کند این دسته جزو خانواده‌ی من هستند، بانگ‌های بلند و مستانه‌ای مانند صداي گاو سر می‌دهد. مرال‌های نری که ماده ای ندارند، با شنیدن این صدا به مرالی که نعره می‌کشد نزدیک می‌شوند و بین آن‌ها نبرد سختی در می‌گیرد. گاهی شاخ‌های آن‌ها چنان در هم فرو می‌رود که از هم جدا نشده و هر دو مي‌ميرند.a
4- مرال‌های نر شاخ‌های بلند و باشکوهی دارند؛ این شاخ‌ها، هر سال در اواخر زمستان به‌دليل واکنش های هورمونی( غده هیپوفیز) بدن افتاده و به همین دلیل، در این فصل نرها بسیار منزوی می‌شوند و به قسمت‌های انبوه جنگل پناه می‌برند تا از چشم دیگران پنهان باشند. بعلاوه، چون وسیله دفاعی خود را از دست داده‌اند، بسیار محتاط می‌شوند. مرال‌های نر پس از مراحل شاخ اندازی، ولع زیادی به خورن جوانه های تازه و سرشاخه‌های درختان براي رويش شاخ‌هاي جديد نشان می‌دهند. شاخ‌های تازه یک پوشش مخملی و کرک مانند دارند كه پس از مدتی خشک شده و به خارش می‌افتد. در این زمان، مرال‌ها شاخ های خود را به درختان و شاخه‌ها می‌مالند تا این پوشش تکه تکه شود و بریزد. بر تعداد شاخک‌ها و طول آن‌ها هر سال افزوده می‌شود و در 8 تا 10 سالگی، به حداکثر مقدار خود می‌رسد. اما با بالا رفتن سن مرال‌ها، شاخک‌ها کم می‌شود و هنگام پیری، جانور شاخ‌های کوتاهی دارد که شاخک ندارند و در زبان محلی به آن‌ها «سیخو» می‌گویند.a
a
منابع : a
1- ابراهيمي، مهرگان، فرهنگ‌نامه حيات وحش ايران، نشر طلايي، 1390a
2- ضيايي، هوشنگ، راهنماي صحرايي پستانداران ايران، سازمان حفاظت محيط زيست، 1375 a
3- //isdle.ir/news>، کد خبر : 90101017، 04/10/1390a
4- //isna.ir/fa/news>، تاريخ خبر: 13/05/1389 a
5- //isna.ir/fa/news>، تاريخ خبر: 03/06/1390 a
6- http: //www.gilannews.ir، تاريخ خبر: 04/07/1386a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a