كاراكال
کاراکالa
a
نام فارسی: کاراکالa
a
نام انگلیسی: Caracala
a
نام علمی: Caracal caracala
a
خانواده: گربه‌سانان(Felidae) a
a
a
جمعیت: نامعلومa
پراکنش: در آفريقا و به‌خصوص مناطق جنوبي اين قاره، شبه جزيره عربستان، سوريه، كويت، عراق، تركيه، تركمنستان، افغانستان و هند زندگي مي‌كند. در ایران در مناطق شمالی خوزستان، پارك ملي كوير، فارس، یزد، سیستان و بلو چستان، کرمان، خراسان، اراك دیده می‌شود.a
زیست‌گاه: كاراكال در دشت‌های مناطق استپی و بیابانی، بوته‌زارها، تپه ماهورهاي مناطق كويري و حتي مناطق كوهستاني زندگي می‌کند.a
اندازه: طول بدن این گربه وحشی 65 تا 90 سانتی‌متر، طول دمش 20 تا 34 سانتی‌متر و وزنش 16 تا 20 کیلوگرم است. وزن ماده‌ها چند كيلو كمتر از نرها است.a
ریخت‌شناسی: کاراکال جثه‌اي بزرگتر از گربه معمولي دارد. گوش‌هایی بزرگ و مثلثی شکل و یک دسته موی سیاه و بلند در نوک آنها به طول تقریبا 6 سانتی‌متر دارد. دست و پایش بلند، دمش متوسط و با انتهای سیاه‌رنگ و کف پایش پهن است. موهای بدنش به‌طور یکنواخت به‌رنگ زرد مايل به قهوه‌ای روشن یا دارچینی و زیر بدنش سفید است. دو طرف لب، بالای چشم‌ها و پشت گوش‌هایش سیاه دیده می‌شود.a
رژیم غذایی: کاراکال از پستانداران کوچک، خرگوش، پستانداران بزرگ به اندازه‌ی آهو، پرندگان، مار و حشره‌ها تغذیه می‌کند.a
a
زادآوری: جفت‌گیری کاراکال معمولاً در زمستان و تولد نوزادان در بهار صورت می‌گیرد. پس از گذشت حدود 78 الي 81 روز كاراكال ماده از يك تا 4 توله به دنيا مي‌آورد. البته در بيشتر زايمان‌ها 2 توله به دنيا مي‌آيد. آنها به سرعت رشد كرده و روزي 21 گرم به وزنشان اضافه مي‌شود. اگرچه توله‌ها تا يك سالگي در كنار مادر زندگي مي‌كنند اما در حدود ده هفته بعد از تولد از شير گرفته مي‌شوند. توله‌ها 12 تا 20 ماه بعد از تولد به بلوغ مي‌رسند و قادر به جفت‌گيري خواهند بود. طول عمر كاراكال در طبيعت حدود 12 سال و در اسارت 19 سال است.a
وضعیت حفاظتی: از وضعیت این‌گونه در ایران اطلاع دقیقی در دست نیست؛ ولی به‌نظر می رسد جمعیت آن رو به کاهش باشد.a
a
مطالب قابل توجه: a
1- در زبان فارسی قدیم، به کاراکال «شاطرشير» می‌گفتند. در برخی شهر‌ها به آنها « گوش سیاه» یا «یوزو» می‌گویند.a
1- كاراكال شكارچي ماهر و منحصر به فردي است كه سرعت فوق‌العاده،هوش و استعداد بالايش در شكار همواره مورد علاقه و تحسين شكارچيان بوده است.a
در گذشته در كشورهايي از جمله ايران و هند،از كاراكال براي شكار انواع حيوانات استفاده مي‌شده است. زماني‌كه اسب‌سوار به قصد شكار حيوان بزرگ‌تري چون گوزن با كاراكال مي‌رود، كاراكال را كه چشم‌بندي بر صورت دارد در جاي مخصوصش در پشت اسب نگاه مي‌دارد و سعي مي‌كند تا هر چه بيشتر و به آرامي و با دقت به شكار نزديك شود تا فرصت كمتري براي فرار به او بدهد. سپس در مسافتي نه چندان دور از گوزن، چشم‌بند برداشته مي‌شود و كاراكال گرسنه را از روي اسب بر زمين مي‌گذارد. اين گربه كوچك و چالاك روي پشت شكار مي‌پرد و از پشت با دندان هايش گردن شكار را گرفته و با پنجه‌هاي تيزش چشمان حيوان را زخمي مي‌كند و با اين روش شكارچي به‌راحتي جانور درگير را شكار مي‌كند.a
a
4- رنگ يكنواخت و بدون خال و همرنگي با محيط صحرا در كمين كردن، پرش‌هایی عمودي به ارتفاع 3 متر در زدن پرندگان در حال پرواز با پنجه، به اين حيوان در شكار امتياز ويژه‌اي بخشيده است.a
گاهي كاراكال همچون پلنگ، شكارش را براي مصرف چند روز بر بالاي درخت برده و پنهان مي‌كند.a
5- كاراكال حيواني منزوي، قلمروطلب و تك‌رو و چند همسر است. تنها در هنگام جفت‌گيري است كه مي‌توان آنها را در كنار يكديگر ديد. در شكاف صخره‌ها، زير بوته‌هاي بزرگ و حفره حيوانات ديگر لانه مي‌سازد.a
كاراكال، گربه‌اي شبگرد است و مانند ساير گربه‌سانان بزرگ در ساعات گرم روز استراحت مي‌كند و طعمه‌هايش را معمولاً در ساعات اوليه صبح و يا در نيمه شب شكار مي‌كند. در مناطق سردسير و زمستان‌ها در طول روز نيز ديده مي‌شوند. گاهي كاراكال همچون پلنگ، شكارش را براي مصرف چند روزه به بالاي درختي برده و پنهان مي‌كند.a
6- اين گربه در برخورد با انسان و وسايل نقليه به شدت ترسيده و هيچ حركتي از خود نشان نمي‌دهد، به‌طوري كه مي‌توان آن را با دست گرفت. البته در شرايطي كه محاصره شود و يا همراه خود توله داشته باشد به حيوان خطرناكي تبديل شده و با حملات و پرش‌هاي ناگهاني به نواحي سر و گردن انسان حمله مي‌كند.a
كاراكال علي‌رغم خوي پرخاشگرش، استعداد بالايي براي دست‌آموز شدن نيز دارد و گاهي آن را به‌عنوان حيواني خانگي به‌ويژه در ايالات متحده آمريكا نگاهداري مي‌كنند.a
a
a
a
منابع : a
1- ابراهيمي، مهرگان، فرهنگ‌نامه حيات وحش ايران، نشر طلايي، 1390a
2- ضيايي، هوشنگ، راهنماي صحرايي پستانداران ايران، سازمان حفاظت محيط زيست، 1375 a
3- //www.irandeserts.com>a
4- http: //www.iranzist.ira
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a