دلفين‌ها
خانواده دلفين‌هاDELPHINIDAE-a
a
از خانواده‌ي دلفين‌ها، زيرراسته‌ي نهنگ‌هاي دندان‌دار، تاكنون 11 گونه در خليج فارس و درياي عمان شناسايي شده است.a
نام‌هاي محلي: بندرعباس(كَرابو)، ميناب(دوخس)، بوشهر(فيسُو)، بندر لنگه(سيسكو)، جاسك(گوخو)، كُنارك(تينگو).a
اكثر دلفين‌ها بدني استوانه‌اي‌شكل، پوزه‌اي دراز شبيه منقار پرندگان دارند. تعداد دندان‌هاي دلفين‌ها در بعضي از گونه‌ها از 260 عدد تجاوز مي‌كند. ولي برخي ديگر نظير دلفين يونس بين 4 تا 14 دندان آن هم اغلب در فك پايين دارند. باله‌هاي سينه‌اي بزرگ است، رنگ بدن در اغلب آنها خاكستري تا سياه است ولي رنگه همه‌ي آنها پس از مرگ معمولاً به‌طور كامل سياه مي‌شود. دلفين‌ها فقط يك سوراخ بيني دارند. جمجمه‌ي آنها نامتقارن است كه علت آن را وجود فقط يك سوراخ بيني مي‌دانند. دلفين‌ها بر خلاف وال‌ها در موقع بازدم، هوا و بخار آب را به‌صورت فواره بيرون نمي‌دهند. اين حيوانات از ماهي‌ها و ساير آبزيان تغذيه مي‌كنند. بسيار باهوش، بازيگوش و قابل تربيت هستند. دلفين‌ها فعال‌ترين و پرسرعت‌ترين خانواده از راسته آب‌بازان به‌شمار مي‌روند. آنها مرتب به سطح آب مي‌آيند و پرش‌هاي جالبي دارند. برخي از گونه‌ها كشتي‌ها را تعقيب مي‌كنند و در جلوي آن به جست‌وخيز مي‌پردازند. دلفين‌ها معمولاً در گروه‌هايي بزرگ و كوچك و گاهي پنج‌تايي، جفت و تكي مشاهده مي‌شوند. برخي اوقات ممكن است براي جنگيدن جمع شده و به حيوان مزاحم حمله كنند. آنها قادرند كوسه‌هاي بزرگ را بكشند. در بين دلفين‌ها روحيه همكاري وجود دارد. گاهي اوقات يك يا چند دلفين به كمك دلفين مجروح و يا بيمار و يا در حال زايمان مي‌آيند و او را براي نفس كشيدن به طرف سطح آب فشار مي‌دهند. دلفين‌ها آنقدر اجتماعي هستند كه ديده شده، در اندوه دلفين مادري كه بچه مرده‌اش را به ساحل مي‌برد شريك و همراه مي‌شوند. گزارش‌هايي مبني بر نجات انسان‌هاي در حال غرق شدن و يا نجات افراد از حمله كوسه توسط دلفين‌ها وجود دارد. دلفين‌ها به‌خصوص دلفين‌هاي بيني‌بطري در مواردي رفتار بسيار دوستانه‌اي با انسان دارند. گاهي اوقات اجازه مي‌دهند كه شناگران آنها را بگيرند و حتي بر پشت آنها سوار شوند. در مواردي نيز مكان‌هاي ماهي را به ماهي‌گيران نشان مي‌دهند و حتي ماهي‌ها را به سمت تورهاي ماهي‌گيري مي‌رانند.a
در اكثر باغ‌وحش‌ها و بعضي از سيرك‌ها، دلفين‌ها را به‌منظور انجام نمايش‌هاي مختلف تربيت مي‌كنند. دلفين‌ها يكي از مهم‌ترين جاذبه‌هاي طبيعت‌گردي كشورمان محسوب مي‌شوند. همه‌ساله افراد زيادي براي تماشاي دلفين‌ها به خليج فارس و درياي عمان عزيمت مي‌كنند. در منطقه جاسك همه ساله تعداد زيادي دلفين از شهريورماه تا آبان‌ماه مشاهده مي‌شود. آب‌هاي ساحلي اطراف جزيره‌ي قشم و جزيره‌ي هنگام نيز يكي ديگر از مناطق تجمع دلفين‌ها مي‌باشد. گوشت و چربي آنها نيز داراي ارزش تجاري است.a
در حال حاضر از وضعيت دلفين‌هاي موجود در آب‌هاي ايران اطلاعات چنداني در دست نيست. آنها در تمام مناطق خليج فارس و درياي عمان از مناطق ساحلي تا دور از ساحل مشاهده مي‌گردند. چنين به‌نظر مي‌رسد كه دلفين‌ها بر خلاف نهنگ‌هاي بدون دندان مهاجرت‌هاي طولاني ندارند و جابجايي آنها معمولاً محلي و يا ناحيه‌اي و عمدتاً براي جستجوي غذا است. در حال حاضر مهم‌ترين عامل مرگ‌ومير دلفين‌ها در جهان، گرفتار شدن آنها در تورهاي صيادي پرساين است كه بيش از 95 درصد را به‌خود اختصاص داده است. a
گرفتار شدن در تورهاي پرساين، آلودگي آب، بيماري‌ها و همچنين اختلال در سيستم شنوايي و رديابي دلفين‌ها مي‌تواند از عوامل مرگ‌ومير آن ها باشد. كم‌شدن مواد غذايي، تصادف با قايق‌هاي موتوري تندرو (چندين مورد آثار پروانه‌ي قايق موتوري بر روي پشت و باله دلفين‌هايي كه در اطراف جزيره‌ي قشم زندگي مي‌كنند مشاهده گرديد.) از ديگر عوامل مرگ‌ومير دلفين‌ها به‌شمار مي‌روند.a