راسته آب‌بازان
راسته آب بازانCETACEA-a
a
راسته آب‌بازان شامل دو زير راسته است، زير راسته نهنگ‌هاي بدون دندان (MYSTACETI) كه به عوض دندان تيغه‌هاي بلندي (بالن) در دهان دارند و زير راسته نهنگ‌هاي با دندان (ODONTOCETI) كه داراي دندان مي‌باشند.a
تاكنون از نهنگ‌هاي بدون دندان يك خانواده به نام نهنگ‌هاي شكيل و از نهنگ‌هاي با دندان سه خانواده به نام نهنگ‌هاي اسپرم، دلفين‌ها و پورپويزها در آب‌هاي خليج‌فارس و درياي عمان شناسايي شده است كه مجموعاً تعداد 18 گونه را شامل مي‌گردند.a
آب بازان پستانداراني آبزي هستند و تمام عمر خود را در آب مي‌گذرانند. بدن اين حيوانات براي زندگي در داخل آب تغيير شكل يافته و شباهت زيادي به ماهي پيدا كرده است. گردن ندارند، دم به باله دمي تبديل شده و اين باله برخلاف باله دمي‌ماهي‌ها، نسبت به سطح آب حالت افقي دارد، حركت و پريدن حيوان به خارج از آب به وسيله بالا و پايين بردن آن انجام مي‌گيرد. پا ندارند، دست‌ها به باله‌هاي سينه‌اي تبديل شده است، كه مانند فرمان اتومبيل جهت حركت را تعيين مي‌كنند. در قسمت پشت، باله پشتي كوچكي وجود دارد كه در وسط پشت و يا عقب تر قرار دارد. لاله گوش ندارند. بيني يك يا دو سوراخ دارد كه در بالاترين ناحيه سر قرار گرفته‌اند. سوراخ‌هاي بيني براي جلوگيري از ورود آب به داخل آنها قابل انسدادند. آب‌بازان مانند ساير پستانداران شُش دارند و براي نفس كشيدن به سطح آب مي‌آيند. پوست آنها صاف و بدون مو است. به منظور افزايش سرعت و جلوگيري از هدر رفتن گرماي بدن، غدد پستاني و اندام‌هاي تناسلي و دفعي پنهان است.a
آب‌بازان يك لايه فيبري در زير پوست دارند كه به وسيله چربي و يا روغن پر مي‌شود. اين لايه به عنوان عايق عمل نموده، دماي بدن را در آب‌هاي سرد حفظ مي‌كند. علاوه بر آن لايه چربي به عنوان منبع ذخيره انرژي عمل مي‌كند و در اعماق آب نيز باعث كاهش فشار آب بر بدن مي‌شود. قطر لايه چربي در برخي از نهنگ‌هاي بدون دندان ممكن است از نيم متر تجاوز كند. در زماني كه آب‌بازان به اعماق آب فرو مي‌روند جريان خون در سطح بدن و ماهيچهها كاهش مي‌يابد. همچنين با كم شدن ضربان قلب از ميزان اكسيژن مصرفي نيز كاسته مي‌شود.a
نهنگ‌ها صداهاي متعددي براي برقراري ارتباط با ديگر نهنگ‌ها و يا از پژواك و بازيابي صداهاي توليد شده توسط خود براي شناسايي اطراف خود در زير آب ايجاد مي‌كنند. اين صداها معمولاً براي ارتباط با يكديگر به منظور مشخص كردن محدوديت‌ها، حركت‌هاي دسته جمعي و انتقال اطلاعات در مورد غذا، خطر و ساير فاكتورها به اعضاء گروه به كار مي‌رود. نهنگ‌هاي با دندان معمولاً صداهاي متعددي در زير آب ايجاد مي‌كنند، ولي چنين به نظر مي‌رسد كه نهنگ‌هاي بدون دندان فقط صداهاي سوت مانند را توليد مي‌كنند.a
چشم‌هاي اكثر آب‌بازان براي ديدن در زير آب تطابق يافته است. آنها همچنين قادرند بيرون آب را نيز به خوبي ببينند. حس بويايي در نهنگ‌هاي بدون دندان وجود ندارد و در نهنگ‌هاي با دندان نيز بسيار كم است. آب‌بازان معمولاً يك بچه مي‌زايند كه حدود يك سوم تا يك چهارم طول بدن مادر است. به مجرد زايمان، نوزاد جهت تنفس به سطح آب مي‌آيد. اغلب آب‌بازان نوزاد خود را با فشار به طرف سطح آب مي‌رانند بعد از اين كه نوزاد تنفس كرد قادر است همراه مادر به زير آب برود. آب‌بازان دو نوك پستان دارند كه در دو طرف دستگاه تناسلي قرار دارد. پستان‌ها گنجايش شير زيادي دارند. آنها با انقباضِ ماهيچهها شير را به دهان بچه تزريق مي‌كنند.a