سرزمين و اقليم ايران
سرزمين و اقليم ايرانa
a
وسعت و موقع رياضي: a
كشور ايران با مساحت بيش از يك ميليون و ششصدهزاركيلومتر در عرض جغرافيايي 25 درجه تا 45 درجه عرض شمالي و 40 درجه تا 63 درجه طول شرقي قرار گرفته‌است. اختلاف ساعت ميان شرقي‌ترين و غربي‌ترين نقاط ايران يک ساعت و 18 دقيقه است. خط مستقيمي که ازدامنه آرارات گوشه شمال غرب کشور را به گوشه جنوب شرق در بندر گواتر وصل مي‌کند درحدود 2300 کيلومتر بزرگ‌ترين قطر قابل ترسيم روي نقشه اين سرزمين است.a
نيمه جنوبي کشور ما از نظر تقسيمات کلي جغرافيايي کره زمين در منطقه مجاور مداري و منطقه شمالي آن در منطقه معتدل شمالي قرار گرفته است.a
a
موقع نسبي فلات ايران: a
سرزمين ايران در فلات ايران جاي دارد. فلات ايران در شمال شرق با استپ و بيابان‌هاي ترکمنستان و از سمت غرب و جنوب غرب با سرزمين خشک و گرم شبه جزيره عربستان مجاور است. بخش داخلي اين سرزمين مجموعه‌اي از حوضه‌هاي کوچک و بزرگي است که با ارتفاعاتي از هم جدا شده‌اند. حاشيه اين مجموعه را رشته کوه‌هاي مرتفع البرز (شمال غربي به شمال شرقي) و زاگرس(شمال غربي به جنوب شرقي ) احاطه کرده که از سمت خارج به درياها و يا دشت‌هاي پست مشرف هستند.a
a
موقع طبيعي: a
وضع جغرافيايي طبيعي ايران دو ويژگي بارز دارد. نخستين ويژگي مهم جغرافيايي طبيعي ايران کوهستاني بودن آن است. موقعيت کوهستاني ايران اثرات بسيار چشمگيري در سيماي طبيعي محيط و منظر معيشتي آن دارد. دومين خصيصه مهم جغرافيايي طبيعي ايران قرار گرفتن آن در کمربند خشک يعني در حوزه نفوذ کمربند پرفشار جنب حاره است. اين موقع جغرافيايي همراه با عوامل طبيعي ديگر در پيدايش خصوصيات بياباني و نيمه بياباني کشور اثرات زيادي دارد.a
a
وضع ناهمواري: a
ارتفاع متوسط تمام کشور حدود 1250متر و ارتفاع متوسط فلات داخلي نزديک به 900 متر مي‌باشد. رشته كوههاي شمالي، غربي و جنوبي، شرقي، مركزي و داخلي ايران 55 درصد سطح كشور رافرا گرفته است. 45 درصد مساحت آن نيز زير پوشش جلگه‌ها، دشت‌هاي پهناور، درياچه‌ها، تالاب‌ها و نمكزارهاي متعدد است.a
بلندترين نقطه ايران قله دماوند با ارتفاع 5620 متر و پست‌ترين نقطه دركشور در سواحل درياي مازندران با 28 متر زير سطح آبهاي آزاد است.a
a
آب وهوا : a
ايران جزو مناطق خشك و نيمه خشك جهان محسوب مي‌شود. ميزان تبخير در 70% از مساحت آن دو برابر بارش متوسط آن است. بارش و دما دو عنصر اصلي در تشخيص آب و هوا هستند. ميزان آن‌ها در نواحي مختلف کشور ما متفاوت است. به همين جهت چهره‌هاي گوناگون آب و هوا در ايران وجود دارد. a
پر باران‌ترين منطقه کشور در جنوب غربي درياي خزر سالانه حدود دو هزار ميليمتر باران دريافت مي‌کند، در عين حال در چاله‌هاي مرکزي ايران در منطقه دشت لوت حداکثر بارندگي سالانه حدود 50 ميليمتر است. تفاوت مکاني بين بالاترين و پايين‌ترين دماي روزانه کشور اغلب روزها حدود 40 درجه است.a