لاك‌پشت فراتي
لاک‌پشت لاک نرم فراتیa
a
نام فارسي: لاک‌پشت لاک‌نرم فراتیa
a
نام انگليسي: Euphrates Softshell Turtlea
a
نام علمي: Rafetus euphraticusa
a
خانواده: لاک‌پشت‌های سه چنگالی Trionychidae))a
a
جمعيت: نامعلومa
a
پراکنش: در دجله و فرات( جنوب ترکیه) شمال شرقی سوریه و عراق، در ایران فقط در استان خوزستان در حوزه‌ی رودخانه‌ی کارون و جراحی پراکنده است.a
a
زيست‌گاه: لاک‌پشت لاک‌نرم فراتی در انشعاب‌های فرعی دائمی یا موقت رودخانه، دریاچه‌ها و قسمت هایی با جریان آرام آب در رودخانه‌ها، برکه‌ها، مرداب‌ها، انواع دریاچه های کوچک و بزرگ آب شیرین فصلی دائمی و جویبارها و کانال‌های آبیاری زندگی می‌کند.a
a
اندازه: طول متوسط آن در ایران 38 سانتی‌متر است که در یک نمونه صید شده، 64 سانتی‌متر هم گزارش شده است.a
a
ريخت‌شناسي: کاسه‌ی پشتی آن پوشیده از پوستی ضخیم، نرم و بیضی شکل است. گردن دراز و قابل انعطافی دارد و سرش تقریباً پهن است. خرطوم نرمی دارد که در رأس آن سوراخ‌های بینی قرار دارد. دست‌ها و پاها دارای سه چنگال قوی پرده‌دار است. در لاک‌پشت‌های بالغ، پوستی که لاک را می پوشاند، سبز یا قهوه‌ای روشن است و جوان‌ها لاک روشن‌تری با خال‌ها و لکه‌های سیاه و سفید دارند.a
a
رژيم غذايي: لاک‌پشت لاک‌نرم فراتی گوشت‌خوار و لاشه‌خوار است و ماهی، قورباغه، سخت‌پوستان، نرم‌تنان، لارو حشره‌ها و گاهی هم مواد گیاهی می‌خورد. a
a
زادآوري: در اواسط بهار تخم می‌گذارد و لقاح آن داخلی است. a
a
وضعيت حفاظت: در خطر انقراض قرار دارد و به شدت نیازمند اقدامات حفاظتی است.a
a
a
مطالب قابل توجه: a
a
1- لاک‌پشت فراتی تنها لاک‌نرم ایران است. این لاک‌پشت بیشتر مدت زندگی‌اش را زیر آب و زیر شن و ماسه‌ی رودخانه ها به‌سر می‌برد.a
2- گردن لاک پشت فراتی در مقایسه با اندازه‌ی بدنشان کاملاً دراز است و زمانی که بدنشان در زیر گل یا شن بستر آب قرار دارد، می‌توانند سر خود را به‌راحتی حركت داده و مراقب اطراف باشند. سوراخ‌های بینی در انتهای یک زائده‌ی خرطومی شکل قرار دارند که این امکان را فراهم می‌آورد که بدون بالا آمدن از کف آب، از هوای سطح آب اکسیژن جذب کنند.a
3- لاک‌پشت فراتی با کشیدن گردن دراز خود و با آرواره‌های قوی‌اش شکار یا شکارچی را گاز می‌گیرد. این لاک‌پشت بسیار فعال است و در خشکی هم به سرعت حرکت می‌کند. رنگ کاسه سنگ پشتی آن به گونه‌ای است که جانور می‌تواند در شن یا گل محل زندگی خود مخفی شود و منتظر شکار بماند. برخی از گونه‌ها روی لاک خود نقش و نگار‌های متنوعی دارند.a
4- اصلی‌ترین خطری که این لاک‌پشت‌ها را تهدید می‌کند، از بین رفتن محل زندگی آن‌هاست. آلودگی آب‌ها در وهله‌ی اول بر آب‌زيان منطقه اثر می‌گذارد. دلیل دیگر کشته شدن لاک‌پشت‌ها، اسیر شدن در تور و قلاب ماهی‌گیری هاست. هنگامی که این لاک‌پشت ها در تور یا قلاب اسیر می شوند، ماهی‌گیران فوری آن‌ها را می‌کشند. زیرا عقیده دارند که ماهی‌ها را می‌خورند یا با چنگال‌های قوی خود تور را پاره می کنند. لاک‌پشت فراتی بسیار ترسو یا شاید خجالتی است و دیدن آن در بیرون از آب مشکل است. هنگام آفتاب گرفتن، می‌توان این خزنده را به‌راحتی دید.a
a
a
مآخذ: a
1- ابراهيمي، مهرگان، فرهنگ‌نامه حيات وحش ايران، نشر طلايي، 1390a
2- محمديان، حسن، خزندگان و دوزيستان ايران، شب‌پره، 1382a