وزغ بيل پاي سوري
وزغ پابیلچه‌ای سوریa
a
نام فارسي: وزغ پابیلچه‌ای (بیل پا) سوریa
a
نام انگليسي: South west Asian spade foot toada
a
نام علمي: Pelobates syriacus a
a
خانواده: وزغ‌های پابیلچه‌ای Pelobatida))a
a
جمعيت : نامعلوم a
a
پراکنش: در سوریه، آسیای صغیر، بلغارستان، بوسنی و ماورای قفقاز پراکنده است. در ایران در شمال و شمال غربی تا ارتفاع 2 هزار متری دیده می‌شود.a
a
زيستگاه: وزغ پابیلچه‌ای در زمین‌های نرم و خاک‌های روشن مناطق پست زندگی می‌کند. a
a
اندازه: طول این وزغ در ایران به 78 میلی‌متر می‌رسد. اما ممکن است نمونه‌های دیگر به 90 میلی‌متر هم برسند.a
a
ريخت شناسي: وزغ پابیلچه‌ای پوستی نرم و بدون زگیل دارد. سطح خاکستری مایل به سفید، خاکستری-سفید مایل به زرد یا زرد روشن و دارای لکه‌های بزرگی به رنگ تیره یا مایل به سبز دیده می شود و روی آن لکه‌های بزرگی دارای نقاط پراکنده به رنگ‌های زرد روشن، صورتی کم رنگ یا آجری وجود دارد. سطح شکمی این وزغ خاکستری مایل به سفید، با لکه‌های بزرگی است که به ندرت نقاط تیره ی کوچک دارد.a
a
رژيم غذايي: وزغ بالغ از بی مهرگان مانند حشره‌ها، بندپایان، گاهی نوزاد نرم‌تنان و حشره‌ها و سخت پوستان کوچک و مواد گیاهی دورن آب تغذیه می‌کند. a
a
زاد آوري: وزغ پابیلچه‌ای تخم‌گذار است و لقاح خارجی دارد. زادآوری هم هر زمان که آب وجود داشته باشد، صورت می‌گیرد. a
a
وضعيت حفاظت: به اقدام حفاظتي نياز ندارد.a
a
a
مطالب قابل توجه: a
a
1- به وزغ پابیلچه‌ای، وزغ بیل پا هم می‌گویند. در پاهای این وزغ، علاوه بر انگشتان، در پشت پا زایده ای نسبتاً بلندی وجود دارد که برای کندن زمین به آن‌ها کمک می‌کند. به همین سبب، پاهای آن‌ها را به بیلچه تشبیه کرده‌اند و نامشان را پابیلچه‌ای یا بیل پا گذاشته‌اند.a
2- وزغ‌های پابیلچه‌ای سوری بیش‌تر در مناطق گرم و خشک زندگی می‌کنند. ساختار پوست دوزیستان، خشکی را تحمل نمی‌کند. پوست آن‌ها برای بهتر انجام شدن تنفس پوستی هم باید مرطوب باشد. برای همین، آن‌ها مانند سایر اعضای خانواده‌ی خود شب فعال‌اند و شب برای تغذیه از حشره‌ها و سایر بی مهرگان از حفره‌ی خود بيرون مي‌آيند. وزغ‌های پابیلچه‌ای در طی روز و در فصول گرم و خشک در حفره هایی که می سازند، زندگی می‌کنند. ممکن است در فصل‌های بارانی، عمق حفره‌های آن‌ها به 5 سانتی متر برسد. اما در فصل‌های خشک، می‌توانند عمق حفره‌ها را به بیش از یک متر هم برسانند. در شرايط سخت بیابان، این وزغ‌ها تنها دو هفته دو هفته به سطح زمین مي‌آیند و بقیه‌ی سال به صورت نیمه فعال یا غیر فعال در زیر زمین به سر ببرند.a
3- وزغ‌های پا بیلچه‌ای فصل زادآوری مشخصی ندارند و بارش باران در ايجاد آبگير براي تخم‌گذاري، زمان جفت گيري را مشخص مي‌كند. نرها مانند قورباغه ها و وزغ‌های دیگر، اندام تشدیدکننده‌ی صدا (کیسه‌ی صدا) نداشته و صدايی نسبتاً بلندی که بیش‌تر شبیه به صدای یک گوساله است ازخود در می آورند. بقيه نرها با شنيدن اين صدا به هم مي پيوندند و ماده‌ها را به قلمروي خود مي‌خوانند. a
تخم‌های وزغ‌های پا بیلچه‌ای به صورت یک رشته‌ی ژلاتینی درآ ب قرار می گیرند. ممکن است تعداد تخم‌ها به هزارتا 3 هزار عدد هم برسد. دوره‌ی تکامل بیش‌تر وزغ های پا بیلچه‌ای سریع است. درآب و هوای خیلی گرم درعرض یک روز و در هوای سردتر، حداکثر در عرض یک هفته، نوزادها ازتخم بیرون می آیند. معمولاً نوزادها پس از4 هفته به دگردیسی کامل می‌رسند.a
4- هنگامی که وضعیت برای زندگی نوزادان سخت شود، برخی ازآن‌ها به هم نوع خواری می پردازند و ازنوزادهای گونه‌های دیگراستفاده می‌کنند. این نوزادهای هم نوع خوار، برای پرهيز از خوردن نوزادهای خویشاوند خود، از روش‌های شیمیایی در شناختن آن‌ها استفاده می‌کنند. هم نوع‌خواری سبب می‌شودتا نوزادان کالری بیش‌تری دریافت و در نتیجه، سریع‌تر رشد کنند تا قبل از خشک شدن آب گیرها، برای دگردیسی به اندازه‌ی لازم برسند.a
5- از آن جا که اکثر وزغ های پابیلچه‌ای ترشح بدمزه‌ای دارند، جانوران دیگر کمتر آن‌ها را می‌خورند. اما راسوها، راکون‌ها و برخی مارها، به راحتی آن‌ها را می‌خورند. نوزادان این وزغ‌ها را هم لارو حشره‌ها می خورند.a
a
مآخذ: a
1- ابراهيمي، مهرگان، فرهنگ‌نامه حيات وحش ايران، نشر طلايي، 1390a
2- محمديان، حسن، خزندگان و دوزيستان ايران، شب‌پره، 1382a
3- بلوچ، محمد، دوزيستان ايران، دانشگاه تهران، 1373a
a
a