بلبل خرما
بلبل‌خرماa
نام فارسی: بلبل‌خرماa
نام انگلیسی: Himalayan bulbula
نام علمی: Pycnonotus leucogenysa
خانواده: بلبل‌خرمایان (Pycnonotidae)a
جمعیت: در سال‌های اخیر، به سبب صید برای نگهداری در قفس، به شدت از جمعیت آن کاسته شده است.a
پراکنش: در افغانستان، هندوستان، عراق و سرزمین‌های جنوب خلیج فارس و دریای عمان، مانند بحرین زندگی می‌کند. از جمله پرندگان شاخه‌نشین بومی مناطق جنوبی کشور بخصوص نقاط گرمسیری جنوب است. a
زیستگاه: بلبل‌خرما در میان درختان، بوته‌ها، نخلستان‌ها و درختان مناطق مسکونی زندگی می‌کند.a
اندازه: طول بدن این پرنده ۱۸ سانتی‌متر است.a
ریخت‌شناسی: بلبل‌خرما دمی بلند، منقاری باریک، سر، چانه و گلویی سیاه با دو لکه‌ی سفید در دو طرف سر دارد. پرهایش خاکستری و دمش سیاه با نوك سفيد رنگ است. پرهای پوششی زیر دم زرد رنگ است و تاج بسیار کوتاهی روی سرش دیده می‌شود. رنگ پرهای سر پرنده‌ی جوان قهوه‌ای‌تر از پرنده‌ی بالغ است. نر و ماده همشكل‌اند.a
رژیم غذایی: بلبل‌خرما از گیاهان و حشره‌ها تغذیه می‌کند.a
زادآوري: تولید مثل آنها در اواسط ماه‌های اردیبهشت و خرداد صورت می‌گیرد. پرنده‌ی ماده ۲ تا ۳ تخم می‌گذارد. نر و ماده به نوبت، ۱۴ تا ۱۵ روز روی تخم‌ها می‌خوابند و جوجه‌ها می‌توانند پس از ۱۵ روز، لانه را ترک کنند.a
وضعیت حفاظتی گونه: در حال حاضر به اقدام حفاظتی ویژه‌ای نیاز ندارد.a
a
a
مطالب قابل توجه: a
- بلبل‌خرما جثه‌ای کمی بزرگ‌تر از گنجشگ دارد. این پرنده‌ی خوش‌صدا با بلبل معمولی تفاوت داشته از خویشاوندان نزدیک آن هم نیست. بلبل‌ها بیشتر شب‌ها می‌خوانند؛ اما بلبل‌های خرما روزها به خواندن می‌پردازند. این بلبل‌ها به زندگی در شهرها و نزدیک انسان‌ها عادت دارند. در صورتی که بلبل‌های معمولی بیشتر در مناطق جنگلی و دست نخورده زندگی می‌کنند. در سال‌های اخیر بلبل‌های‌خرما در شهرهای بزرگ بسیار دیده شده‌اند.a
بلبل‌خرما را بعضاً به جهت آواز خوانی و انس گرفتن سریع با محیط خانه و انسان، دست‌آموز و نگهداری می‌کنند. این پرنده چنانچه محیط امنی برایش فراهم شود می‌تواند در خانه لانه‌سازی و تولید مثل نماید.a
- بلبل‌خرما از پرندگان تک همسر است. پرنده‌های نر در فصل زادآوری برای جلب توجه ماده‌ها و به دست‌آوردن جفت، نمایش جفت خواهی بسیار جالبی اجرا می‌کنند. پرنده‌‌ي نر در حالی که دو بال خود را بالا گرفته است، مرتب به جلو و عقب خم می‌شود و این رفتار را تا ۱۰ ثانیه ادامه می‌دهد، سپس می‌ایستد و آواز می‌خواند. در همان حال، پرهای بدن خود را باد می‌کند و بالهایش را به آهستگی حرکت می دهد. پرنده‌ی نر این کار را به مدت ۳۰ ثانیه تکرار می‌کند و سپس نمایش ریبای خود را از سر می‌گیرد.a
- بلبل‌خرما از قدرت چندانی برای پرواز برخوردار نیست و تنها می‌تواند زمانی کوتاه را بپرد بر عکس گنجشک، خیسی بالهایش موجب سلب قدرت پروازش می‌گردد و باید مدتی صبر کند تا پرهایش کاملاً خشک شود. هنگام استراحت مانند مرغان خانگی روی یک‌پا می‌ایستد و پای دیگرش را به دور شاخه‌ای مناسب قلاب می‌کند.a
- غذای اصلی بلبل‌خرما همچنان که از نامش بر می‌آید بیشتر میوه درخت خرما و سایر میوه‌ها از جمله انگور و سيب است. در لیست غذای او حشرات و ملخ‌ها و کرم نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. والدین جوجه‌ها را با کرم‌ها تغذیه می‌کنند و بین 250 تا 300 کرم در روز برای دو جوجه می‌آورند . بعد از 15 روز جوجه‌ها آشیانه را ترک می‌کنند. تغذیه جوجه‌ها تا زمان پرواز که یک ماهی به طول می‌انجامد بر عهده والدین است.a
- بلبل‌خرما از جمله آفات درخت خرما محسوب می‌شود. زیرا شهد خرماهای رسیده را می‌خورد و در نتیجه آن خرماها یا می‌ریزد و یا حشرات در آن تخم می‌گذارند. a
a
منابع : a
1- ابراهيمي، مهرگان، فرهنگ‌نامه حيات وحش ايران، نشر طلايي، 1390a
2- منصوري، جمشيد، راهنماي پرندگان ايران، كتاب فرزانه، 1387a
- به پيوند‌ها رجوع شود.a