پليكان سفيد
پلیکان سفیدa
نام فارسی: پلیکان سفیدa
نام انگلیسی: White Pelicana
نام علمی: Pelecanus Onocrotalusa
خانواده: پلیکانیان (Pelecanidae)a
جمعیت: جمعیت زیادی ندارند.a
پراکنش: در اکثر مناطق شرقی اروپا و جنوب سیبری، هند و آفریقا زادآوری دارد. در اروپا، در مناطقی از بالکان نیز دیده می‌شود. در اکثر مناطق ایران، به ویژه در سراسر حاشیه‌ی جنوبی خزر، غرب کشور، خوزستان، تنگه‌ی هرمز و هامون دیده می‌شود.a
زیست‌گاه: در آب‌های شور و شیرین تالاب‌ها، نی‌زارها، دلتای رودخانه‌ها و سواحل زندگي مي‌كند.a
اندازه: طول بدن در حدود 140 تا 175 سانتی‌متر و طول دو بال آن‌ها در حدود 270 تا 330 سانتی‌متر است. وزن پليكان سفيد به 10 كيلو گرم نيز مي‌رسد.a
ریخت‌شناسی: نرو ماده هم شکل‌اند. جثه بزرگ، بدن سفید، سر بزرگ، گردن و نوک دراز كيسه‌دار به طول 27 تا 49 سانتيمتر به رنگ زرد متمايل به نارنجي و پاهای پرده‌دار دارند. پرنده‌های نابالغ به رنگ سفید چرک یا سفید مایل به خاکستری دیده می‌شوند. پاهای آن‌ها گوشتي و نارنجی رنگ و شاهپرهای نخستین آن‌ها سیاه‌رنگ است. در سطح شکمی، سراسر لبه عقبی بال سیاه رنگ می باشد.a
رژیم غذایی: پليکان‌ها ازماهی‌ها تغذیه می‌کنند.a
زادآوری: به صورت دسته جمعی در کلنی، جوجه‌آوری می‌کنند. پليکان ماده 2 تخم سفید خود را روی لانه‌ی بسیار بزرگی از گیاهان آب‌زی قرار می‌دهد. جفت نر و ماده در حدود 29 تا 30 روز روی تخم ها می خوابند. جوجه ها بیش از 2 ماه در لانه می‌مانند تا پرهایشان بزرگ شود و پرواز یاد بگیرند.a
وضعیت حفاظتی گونه: از پرندگان حفاظت شده است.a
a
a
a
مطالب قابل توجه: a
- پليكان سفيد، شکارچی بسیار ماهری است و به سبب منقار بزرگ کیسه دار خود معروف است. پلیکان سفید برای شکار ماهی به داخل آب شیرجه نمی‌رود بلکه روی آب پرواز می‌کند و هنگامی که چشمش به یک دسته ماهی می‌افتد آن‌ها را به سمت نواحی کم عمق‌تر می‌کشاند و یکی یکی آن‌ها را می‌گیرد.a
یک پلیکان سفید رنگ بالغ تقریباً دو کیلوگرم غذا در روز مصرف می‌کند با کیسه زیر گلوی خود، مثل ملاقه آب را همراه با ماهی‌های کوچک، قورباغه و سبزیجات آبی جمع می‌کند. ولی ماهی های بزرگ را با نوک منقار گرفته و سپس به هوا پرتاب و سپس وارد گلو می‌کند.a
- پلیکان‌های سفید یکی از بزرگ‌ترین و سنگین‌ترین پرندگان دنیا هستند. با وجود این، می‌توانند با مهارت شگفت انگیزی پرواز کنند. مسافت زیادی را با فاصله‌ی کمی از سطح آب، حتی بدون آن که تماسی با سطح آب داشته باشند، پرواز کنند. آن‌ها به پروازهای طولانی بدون بال زدن در هوا نيز معروف هستند. پلیکان‌ها هنگام پرواز، گردن خود را جمع می‌کنند و به شکل s نگه می‌دارند.a
- پلیکان‌های پدر و مادر لانه‌ی خود را در آب گیر‌هایی می‌سازند که ماهی داشته باشد. لانه‌ی پلیکان‌ها کپه‌ای از مواد گیاهی( چوب، نی، علف و....) و کرک پرهای خود آن‌هاست که در میان نی‌های کنار آب‌گیر یا گیاهان بلند ( مکانی که خشک باشد) ساخته می‌شود تا از دید دشمنان پنهان بماند.a
- نر و ماده پليكان در فصل زاد و ولد کاکل کوتاه مجعدی در پشت سر و پر و بال سفید مایل به صورتی دارند. از فاصله نزدیک پرهای زرد قاعده گردن و چشم‌های قرمزشان به‌خوبی دیده می‌شود. در فصل جفت ییابی دو پرنده نر و ماده با منقار نارنجی نمایشهایی مثل راه رفتن مغرورانه و پروازهای کوتاه می دهند.a
- پلیکان سفید از جمله پرندگانی‌ست که در فصل تابستان‌در دریاچه ارومیه از پراکندگی نسبتاً خوبی برخوردار است و این در حالی‌ست که گاهی در فارس و سیستان نیز زاد و ولد می کند و ضمن مهاجرت در تالاب‌های سراسر ایران دیده می‌شود . به صورت مهاجر عبوری در شمال شرق ایران نیز دیده شده است.a
a
a
منابع : a
1- ابراهيمي، مهرگان، فرهنگ‌نامه حيات وحش ايران، نشر طلايي، 1390a
2- منصوري، جمشيد، راهنماي پرندگان ايران، كتاب فرزانه، 1387a
- به پيوند‌ها رجوع شود.a