درياچه مهارلو

تالاب مهارلوa

a

موقعيت جغرافيايي: دریاچه مهارلو در 15 کیلومتری جنوب خاوري شیراز واقع شده است.a

وسعت و موقع طبيعي: درياچه مهارلو با حداکثر وسعت 23.500 هكتار در مواقع پرآبي، يک حوضه رسوبى درون قاره‌اى بسته در جنوب غرب ايران است. اين درياچه در يک فرونشست ناوديس مانند با روند شمال باخترى - جنوب خاورى، شکل گرفته که گسل جوان و لرزه‌اى سروستان از آن مي‌گذرد.a

ارتفاع: ارتفاع اين درياچه، 1460 متر از سطح درياي آزاد است.a

عمق: عمق متوسط درياچه مهارلو در زمان پر آبي به 1 متر مي رسد و عميق‌ترين بخش درياچه در شمال شرقي آن 2.5 متر عمق دارد.a

منابع تأمين آب: درياچه مهارلو از سه رودخانه فصلي و روان‌آب‌هاي كوه‌هاي مجاورش تغذيه مي‌شود. رودخانه خشک از کوه‌هاى شمال غربى شیراز شروع شده و از مرکز شیراز مى‌گذرد. رودخانه حمزه بیشتر از کوه سبزپوشان در جنوب غربى شیراز تغذیه شده و در قسمت غرب به دریاچه مى‌پیوندد و رودخانه سروستان از کوه‌هاى سیاه و احمدى و سایر ارتفاعات شرقى دریاچه بوجود مى‌آید.a

اقليم: حوزه آبريز درياچه مهارلو در آب و هواي نيمه‌خشك تا مديترانه‌اي گرم و خشك شامل دشت‌هاي آبرفتي رودخانه‌اي و دشت‌هاي دامنه‌اي و اراضي پست و دشت‌هاي سيل‌گير است. a

نوع تالاب: درياچه مهارلو از نوع تالاب‌هاي داخلي، تكتونيكي و شور است. نهشته‌هاى گچى سازند ساچون و دو گنبد نمکى واقع در خاور اين درياچه، در شورى بي‌اندازة آن تأثير به سزايى دارند. شوري آن بين 120گرم در مواقع پرآبي و در ورودي آب‌هاي شيرين، تا280 گرم در ليتر در مواقع كم‌آبي است.a

a

حفاظت و مديريت: در مديريت و حفاظت اداره كل حفاظت محيط زيست استان فارس است. درياچه مهارلو در فهرست مناطق مهم زيست پرندگان ثبت شده است. اين درياچه در سال 1385 بعنوان يكي از 7 منطقه نمونه گردشگري انتخاب شد.a

وضعيت درياچه مهارلو: خشكسالي‌هاي چند سال اخير موجب كاهش مساحت درياچه مهارلو شده و تنها در یکی از بخشهای دریاچه منطقه‌ای به صورت برکه وجود دارد که آن هم حاصل همان روان‌آب‌های سطحی و قسمتي از فاضلاب شيراز است. a

a

اهميت تالاب مهارلو: این دریاچه علاوه بر ویژگی‌های زیست‌محیطی‌اش (قبل از خشكسالي) همواره به عنوان یکی از تفرجگاه‌های مردم شیراز و مناطق اطراف آن به شمار می‌رفت و قایق سواری در دریاچه و تفریح در کنار آن همواره ازجمله برنامه‌های اوقات فراغت خانواده‌ها بود. a

اين تالاب يكي از منابع مهم تأمين نمك آبي در سطح استان فارس و كشور است. a

- نمك اين درياچه مورد استفاده غذايي و صنعتي دارد. آب اين درياچه از نوع کلريدسديم، منيزيم، سولفات سديم است و از نمک اين درياچه براى صنايع پتروشيمى ( پتروشيمي شيراز) استفاده مي‌شود. درصد خلوص بالاي نمك تالاب و عدم وجود تركيبات مداخله كننده در آن باعث مرغوبيت نمك اين تالاب گرديده است. در ضمن بالابودن پتاسيم و به ويژه منيزيم در شورابه‌هاى درياچة مهارلو، امکان استحصال اقتصادى نمک‌هاى منيزيم به عنوان فرآوردة اصلى و پتاسيم به عنوان محصول فرعى را امکان‌پذير نشان مي‌دهد.a

- اين تالاب يكي از زيستگاه‌هاي مهم پرندگان مهاجر است.a

- وجود آرتيما يا ميگوي آب شور در درياچه و مصرف جلبك‌هاي تك‌سلولي سبب توليد نمك مرغوب شده و به دليل پروتيين بالا، ارزش غذايي بالايي براي پرورش آبزيان و حتي انسان دارد. a

a

a

مخاطرات وعوامل تهديد تالاب: خشكسالي، پمپاژ كردن آب درياچه براي استخراج نمك، ورود فاضلاب تصفيه نشده شيراز به تالاب و شكار غير مجاز از مخاطرات تالاب مهارلو است. a

پوشش گياهي: پوشش گياهي در ورودي آبهاي شيرين حالت نيزاري دارد. گونه‌هاي مختلف درمنه، گون، شيرين‌بيان، انجير، بلوط در اطراف تالاب مهارلو وجود دارد.a

آبزيان: به دليل شوري زياد ماهي در درياچه وجود ندارد. آرتيما آبزي اين درياچه است. a

دوزيستان: قورباغه گونه غالب دوزيست در ورودي تالاب است.a

خزندگان: شامل انواع مارها، مارمولك،سوسماران و لاك‌پشت مي‌باشد.a

پرندگان: مهمترين گونه‌هایی که در این منطقه تاکنون دیده شده عبارتند از: پلیکان پاخاکستری، لك لك، پلیکان سفید، فلامينگو، چنگر معمولی، کفچه نوک، پاشلک بزرگ، اگرت بزرگ، کشیم بزرگ، حواصیل شب، اگرت کوچک، گیلار، اردک بلوطی، اکراس سیاه، کاکایی سرسیاه، گیلانشاه بال سفید، خروس کولی دم سفید، بالابان، یلوه آبی، یلوه خالدار، طاووسک، سلیم کوهی، پاشلک بزرگ، بوتیمارشب، کشیم کوچک، حواصیل ارغوانی، گاوچرانک، حواصیل زرد، دراج، سسک، کبک، هوبره.a

پستانداران: از جمله پستانداران در اطراف درياچه مهارلو كل و بز وحشي، قوچ و ميش وحشي، پلنگ، گرگ، روباه معمولي، گربه وحشي و جوندگان مي‌باشند.a

a

a

منابع : a

· بهروزي راد، بهروز، تالاب‌هاي ايران، سازمان جغرافيايي نيروهاي مسلح، 1386a

· http: //portal.epo.ir/ پرتال سازمان حفاظت محيط زيستa

· http: //www.mehrnews.com/fa تاريخ انتشار: 17/7/1389a

· http: //geo-clima.blogfa.coma

· http: //www.gsi.ir/Main/Lang_faa

· http: //fa.wikipedia.orga

· http: //www.jamejamonline.ir تاريخ انتشار: 28/9/1388a